Review Tâm lý học lứa tuổi tiểu học pdf
Mẹo Hướng dẫn Tâm lý học lứa tuổi tiểu học pdf Chi Tiết
Bùi Thanh Tùng đang tìm kiếm từ khóa Tâm lý học lứa tuổi tiểu học pdf được Update vào lúc : 2022-10-29 09:30:08 . Với phương châm chia sẻ Kinh Nghiệm về trong nội dung bài viết một cách Chi Tiết Mới Nhất. Nếu sau khi đọc Post vẫn ko hiểu thì hoàn toàn có thể lại phản hồi ở cuối bài để Tác giả lý giải và hướng dẫn lại nha.Nội dung chính Show
- Phần 1 của cuốn Giáo trình Tâm lý học Tiểu học gồm 8 chương trình bày về tâm lý, hoạt động và sinh hoạt giải trí - tiếp xúc - nhân cách, lý luận về sự phát triển tâm lý ở trẻ em, những tiền đề của sự việc phát triển tâm lý học viên tiểu học, đặc điểm tâm lý học viên tiểu học, những hoạt động và sinh hoạt giải trí sinh hoạt của học viên tiểu học, một số trong những vấn đề tâm lý học dạy học và giáo dục tiểu học, một số trong những vấn đề về nhân cách giáo viên tiểu học. Share This PageTÂM LÍ HỌC TIỂU HỌCMỤC TIÊU MÔN HỌCĐIỀU KIỆN CẦN THIẾT ĐỂ THỰC HIỆN MÔN HỌCKHÁI QUÁT VỀ TÂM LÍ HỌC TIỂU HỌC
Phần 1 của cuốn Giáo trình Tâm lý học Tiểu học gồm 8 chương trình bày về tâm lý, hoạt động và sinh hoạt giải trí - tiếp xúc - nhân cách, lý luận về sự phát triển tâm lý ở trẻ em, những tiền đề của sự việc phát triển tâm lý học viên tiểu học, đặc điểm tâm lý học viên tiểu học, những hoạt động và sinh hoạt giải trí sinh hoạt của học viên tiểu học, một số trong những vấn đề tâm lý học dạy học và giáo dục tiểu học, một số trong những vấn đề về nhân cách giáo viên tiểu học.
Tags:
- nguyễn khằc việnnxb trẻ 1998tâm lý học viên tiểu học ebook pdf
Trẻ em ở lứa tuổi
tiểu học là thực thể đang hình thành và phát triển cả về mặt sinh lý, tâm lý, xã hội những em đang từng bước gia nhập vào xã hội thế giới của mọi quan hệ. Do đó, học viên tiểu học chưa đủ ý thức, chưa đủ phẩm chất và năng lực như một công dân trong xã hội, mà những em luôn cần sự bảo trợ, giúp sức của người lớn, của mái ấm gia đình, nhà trường và xã hội. Học sinh tiểu học dễ thích nghi và tiếp nhận cái mới và luôn hướng tới tương lai. Nhưng cũng thiếu sự tập trung cao độ, kĩ năng ghi nhớ và để ý quan tâm có
chủ định không được phát triển mạnh, tính hiếu động, dễ xúc động còn thể hiện rõ nét. Trẻ nhớ rất nhanh và quên cũng nhanh. Đối với trẻ em ở lứa tuổi tiểu học thì tri giác của học viên tiểu học phản ánh những thuộc tính trực quan, rõ ràng của sự việc vật, hiện tượng kỳ lạ và xảy ra khi chúng trực tiếp tác động lên giác quan. Tri giác tương hỗ cho trẻ định hướng nhanh gọn và đúng chuẩn hơn trong thế giới. Tri giác còn tương hỗ cho trẻ điều chỉnh hoạt động và sinh hoạt giải trí một cách hợp lý. Trong sự phát triển tri giác của học viên,
giáo viên tiểu học có vai trò rất lớn trong việc chỉ dạy quan điểm, hình thành kỹ năng nhìn cho học viên, hướng dẫn những em biết xem xét, biết lắng nghe.
- Tâm Lý Học Sinh Tiểu HọcNXB Trẻ 1998Nguyễn Khắc Viện165 TrangFile PDF-SCAN
https://nitro.tải về/view/334A79C9B28C537
https://drive.google.com/drive/folders/1yLBzZ1rSQoNjmWeJTM6cEZ3WGQHg04L1
Zalo/Viber: 0944625325 |
- Tâm Lý Học Gia Đình (NXB Đại Học Sư Phạm 1993) - Ngô Công Hoàn, 146 Trang02/04/2022Tâm Lý Học Mẫu Giáo Tập 1 (NXB Giáo Dục 1980) - L. A. Venghe, 184 Trang01/06/2017Tâm Lý Học Đám Đông (NXB Tri Thức 2006) - Gustave Le Bon, 296 Trang02/03/2015Một Số Công Trình Tâm Lý Học A.N. Lêônchiép (NXB Giáo Dục 2003) - Phạm Minh Hạc, 422 Trang06/06/2017Nhập Môn Tâm Lý Học Xã Hội Macxit (NXB Khoa Học Xã Hội 1984) - M. Phorvec, 336 Trang23/03/2021Tuổi Già Tập 2 (NXB Phụ Nữ 1998) - Simone de Beauvoir, 430 Trang04/08/2017Tâm Lý Học Nguyên Lý Và Ứng Dụng (NXB Lao Động Xã Hội 2007) - Stephen Worchel, 692 Trang26/11/2019Tâm Lý Học Và Đời Sống (NXB Lao Động 2013) - Richard J. Gerrig, 664 Trang28/06/2021Nhập Môn Tâm Lý Học Phát Triển (NXB Giáo Dục 2011) - Huỳnh Văn Sơn, 105 Trang02/04/2022Những Thành Tựu Lẫy Lừng Trong Tâm Lý Học Hiện Đại (NXB Thống Kê 2004) - Pierre Daco, 658 Trang31/12/2014Bí Mật Sau Những Hành Vi Nhỏ (NXB Thanh Niên 2022) - Tôn Khoa Diễm, 297 Trang14/06/2017Tâm Lý Học Chuyên Sâu-Ý Thức Và Những Tầng Sâu Vô Thức (NXB Trẻ 2000) - Lưu Hồng Khanh, 242 Trang17/09/2017Cơ Sở Tâm Lý Học Ứng Dụng Tập 1 (NXB Đại Học Quốc Gia 2001) - Gs. Đặng Phương Kiệt, 783 Trang25/03/2014Giáo Trình Tâm Lí Học Sáng Tạo (NXB Giáo Dục 2009) - Huỳnh Văn Sơn, 117 Trang30/04/2017Tâm Lý Học Tập 1 (NXB Giáo Dục 1977) - A. V. Zaporozhets, 144 Trang02/05/2022
Last edited by a moderator: May 11, 2022
Share This Page
- Forums
Forums
MembersMembers
MenuBỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM HÀ NỘI 2
TẬP BÀI GIẢNG
TÂM LÍ HỌC TIỂU HỌC (Lưu hành nội bộ)
HÀ NỘI - NĂM 201 7
TẬP BÀI GIẢNG
TÂM LÍ HỌC TIỂU HỌC
( Tài liệu dùng cho hệ cử nhân Giáo dục đào tạo Tiểu học)
HÀ NỘI - NĂM 201 7
- 3.1. Đặc điểm hoạt động và sinh hoạt giải trí học của học viên tiểu học3.1. Cấu trúc hoạt động và sinh hoạt giải trí học của học viên tiểu học3.1. Sự hình thành hoạt động và sinh hoạt giải trí họcGiao tiếp của học viên tiểu học................................................................................Hoạt động vui chơi của học viên tiểu họcHoạt động lao độngHoạt động xã hộiHoạt động văn hóa - thể thaoCHƯƠNG 4: TÂM LÍ HỌC DẠY HỌC TIỂU HỌCKhái niệm hoạt động và sinh hoạt giải trí dạyBản chất và những đặc điểm của hoạt động và sinh hoạt giải trí dạy ở tiểu họcSự thống nhất giữa hoạt động và sinh hoạt giải trí dạy và hoạt động và sinh hoạt giải trí học trong nhà trường tiểu họcDạy khái niệm cho học viên tiểu học.......................................................................
4.4. Khái niệm về khát niệm4.4. Bản chất tâm lí của quá trình lĩnh hội khái niệm4.4. Các nguyên tắc và tiến trình tổ chức học viên tiếp thu khái niệmDạy kĩ năng và kĩ xảo cho học viên tiểu học4.5. Khái niệm kĩ năng4.5. Khái niệm kĩ xảo4.5. Một số kĩ năng và kĩ xảo cần hình thành cho học viên tiểu học4.5. Các quá trình hình thành kĩ năng và kĩ xảo4.5. Một số yêu cầu đối với việc hình
thành kĩ năng và kĩ xảo cho học viên tiểu họcDạy học và sự phát triển trí tuệ của học viên tiểu học4.6. Khái niệm trí tuệ4.6. Khái niệm phát triển trí tuệ4.6. Các chỉ số của sự việc phát triển trí tuệ4.6. Các quá trình phát triển trí tuệ4.6. Quan hệ giữa dạy học và phát triển trí tuệCHƯƠNG 5: TÂM LÍ HỌC GIÁO DỤC TIỂU HỌCKhái niệm đạo đức và hành vi đạo đức5.1. Khái
niệm đạo đức5.1. Khái niệm hành vi đạo đứcCác con phố giáo dục đạo đức cho học viên tiểu học5.3. Giáo dục đào tạo đạo đức cho học viên tiểu học trong hoạt động5.3. Giáo dục đào tạo đạo đức trong tập thể5.3. Giáo dục đào tạo gia đình5.3. Tự giáo dụcCHƯƠNG 6: TÂM LÍ HỌC NHÂN CÁCH NGƯỜI GIÁO VIÊN TIỂU HỌCĐặc điểm lao động sư phạm của người giáo viên tiểu học......................................
Cấu trúc nhân cách của người giáo viênMột số phẩm chất nhân cách của người giáo viên tiểu họcMột số năng lực cơ bản của người giáo viên tiểu học6.4.1ác năng lực dạy học.............................................................................................6.4. Các năng lực giáo dụcCác con phố hình thành nhân cách của người giáo
viên tiểu học6.5. Hoạt động hướng nghiệp ở trường phổ thông6.5. Hoạt động học tập và rèn luyện trong trường sư phạm6.5. Tự hoàn thiện nâng cao nhân cách trong hoạt động và sinh hoạt giải trí nghề nghiệpTÀI LIỆU THAM KHẢO
2
TÂM LÍ HỌC TIỂU HỌC
MỤC TIÊU MÔN HỌC
Kiến thức Trình bày được những vấn đề lí luận chung về sự phát triển tâm lí học viên tiểu học, những đặc điểm tâm lí cơ bản, những hoạt động và sinh hoạt giải trí sinh hoạt cơ bản của học viên tiểu học, những nội dung cơ bản về tâm lí học dạy học và giáo dục ở Tiểu học.
Kĩ năng Vận dụng được kiến thức và kỹ năng Tâm lí học vào việc giải những bài tập thực hành, tìm hiểu tâm lí học viên để đề ra những giải pháp tổ chức dạy học và giáo dục học viên có kết quả. Vận dụng kiến thức và kỹ năng Tâm lí học vào việc rèn luyện trách nhiệm sư phạm; rèn luyện, tu dưỡng tay nghề sư phạm và nhân cách người giáo viên.
Thái độ Hứng thú và coi trọng học Tâm lí học tiểu học, tăng thêm lòng yêu trẻ, lòng yêu nghề dạy học, coi trọng việc hình thành và phát triển nhân cách người giáo viên tiểu học.
GIỚI THIỆU MÔN HỌC
TT Tên chương học Số tiết trên lớp (LT/TH)
Số tiết tự học 1 Khái quát về Tâm lí học tiểu học 6 (2/4) 12 2 Đặc điểm tâm lí của học viên tiểu học 9 (3/6) 18 3 Các hoạt động và sinh hoạt giải trí cơ vản của học viên tiểu học 8 (3/5) 16 4 Tâm lí học dạy học tiểu học 7 (2/5) 14 5 Tâm lí học giáo dục tiểu học 7 (2/5) 14 6 Tâm lí học người giáo viên tiểu học 8 (3/5) 16 Tổng cộng 45 (15/30) 90
ĐIỀU KIỆN CẦN THIẾT ĐỂ THỰC HIỆN MÔN HỌC
Sinh viên đã học xong học phần Tâm lí học đại cương, Sinh lí học lứa tuổi học viên tiểu học.
3
CHƯƠNG 1
KHÁI QUÁT VỀ TÂM LÍ HỌC TIỂU HỌC
Học phần Tâm lí học tiểu học được tích hợp từ hai chuyên ngành Tâm lí học lứa tuổi tiểu học và Tâm lí học sư phạm tiểu học.
1 Đối tượng và trách nhiệm của Tâm lí học lứa tuổi tiểu học và Tâm lí học sư phạm
Tâm lí học lứa tuổi và Tâm lí học sư phạm là hai nghành tâm lí học gắn bó ngặt nghèo với nhau trong hoạt động và sinh hoạt giải trí sư phạm, hoạt động và sinh hoạt giải trí giáo dục. Đây là hai chuyên ngành cơ bản, phát triển sớm nhất của Tâm lí học.
1.1. Đối tượng của Tâm lí học lứa tuổi tiểu học và Tâm lí học sư phạm Đối tượng của Tâm lí học lứa tuổi tiểu học Tâm lí học lứa tuổi tiểu học là một ngành Tâm lí học nghiên cứu và phân tích những đặc điểm tâm lí, những quy luật, những điều kiện, động lực phát triển tâm lí ở lứa tuổi tiểu học.
Tâm lí học lứa tuổi tiểu học không riêng gì có để ý quan tâm nghiên cứu và phân tích đặc điểm tâm lí của thành viên ở lứa tuổi này, những đặc điểm khác lạ về tâm lí trẻ em trong pham vi cùng một lứa tuổi tiểu học mà còn nghiên cứu và phân tích những kĩ năng lứa tuổi của việc lĩnh hội tri thức, phương thức hành vi, những dạng hoạt động và sinh hoạt giải trí rất khác nhau của thành viên đang được phát triển. Các tín hiệu đặc trưng cho việc phát triển tâm lí của trẻ từ việc nảy sinh cái mới, sự chuyển biến từ những phản ứng đơn giản đến những hành vi phức tạp; từ việc nắm ngôn từ đến việc hình thành ý thức, tự ý thức nhân cách của trẻ là những cứ liệu để từ đó rút ra những đặc điểm tâm lí của trẻ em ở những quá trình lứa tuổi này và rút ra những quy luật cơ bản về sự phát triển tâm lí học viên tiểu học.
Đối tượng của Tâm lí học sư phạm Tâm lí học sư phạm nghiên cứu và phân tích những đặc điểm tâm lí, những qui luật tâm lí của việc dạy học và giáo dục, nghiên cứu và phân tích cơ sở tâm lí của quá trinh lĩnh hội tri thức, kĩ năng, kĩ xảo, những phẩm chất trí tuệ và nhân cách người học, đồng thời Tâm lí học sư phạm cũng nghiên cứu và phân tích những yếu tố tâm lí về phía người làm công tác thao tác giáo dục, những vấn đề tâm lí của quan hệ giữa giáo viên và học viên cũng như quan hệ qua lại giữa học viên với nhau.
Việc vạch ra nội dung tâm lí, cơ sở tâm lí của quá trình dạy học và giáo dục tạo ra cơ sở khoa học cho việc xác định nguyên tắc, khối mạng lưới hệ thống phương pháp, giải pháp tiến hành điều khiển quá trình dạy học, giáo dục nhằm mục đích hình thành và phát triển trí tuệ, nhân cách người học tới mức cao nhất, đem lại hiệu suất cao trong dạy học và giáo dục. Trong những nội dung về tâm lí học sư phạm có những nội dung về tâm lí học của việc dạy học và giáo dục học viên tiểu học.
1.1. Nhiệm vụ của Tâm lí học lứa tuổi tiểu học và Tâm lí học sư phạm Nhiệm vụ của Tâm lí học lứa tuổi tiểu học:
5
này tạo thành một thể thống nhất khó tách bạch. Việc phân ranh giới giữa hai chuyên nghành này còn có tính tương đối, trong quan hệ đó Tâm lí học lứa tuổi là cơ sở không thể thiếu của Tâm lí học sư phạm.
1.1. Ý nghĩa của Tâm lí học lứa tuổi tiểu học và Tâm lí học sư phạm tiểu học
Tâm lí học lứa tuổi và Tâm lí học sư phạm tiểu học có ý nghĩa đặc biệt quan trọng về mặt lí luận, góp thêm phần tích cực vào việc đấu tranh chống lại những quan điểm duy tâm, phản khoa học về sự nảy sinh phát triển tâm lí con người, về nguồn gốc, động lực, những điều kiện hình thành phát triển tâm lí, xác định quan điểm duy vật biện chứng và duy vật lịch sử về phát triển tâm lí con người.
Tâm lí học lứa tuổi đáp ứng cơ sở khoa học tâm lí cho tâm lí học sư phạm cũng như những ngành tâm lí học khác trong việc tổ chức quá trình dạy học, giáo dục, quá trình hoạt động và sinh hoạt giải trí phù phù phù hợp với những đặc điểm tâm lí lứa tuổi, tuân theo những quy luật hình thành, biểu lộ tâm lí, phát huy vai trò của yếu tố tâm lí cho phù hợp với mục tiêu, nội dung, phương pháp tổ chức hoạt động và sinh hoạt giải trí, đem lại hiệu suất cao về mặt việc làm và về quan hệ con người. Trong nghành giáo dục tiểu học, Tâm lí học lứa tuổi và Tâm lí học sư phạm tiểu học có vai trò đặc biệt quan trọng.
Những hiểu biết về đặc điểm tâm lí lứa tuổi, về quy luật hình thành phát triển tâm lí trẻ em lứa tuổi tiểu học trong dạy học và giáo dục tương hỗ cho học viên, giáo viên có cơ sở trong việc khôn khéo ứng xử, trong việc tự rèn luyện, tự hoàn thiện nhân cách, xây dựng tốt những quan hệ giao lưu, quan hệ nhân cách, quan hệ xã hội. Ngoài ra Tâm lí học lứa tuổi - sư phạm tiểu học còn tồn tại nhiều ý nghĩa thực tiễn đối với những mặt hoạt động và sinh hoạt giải trí khác của đời sống xã hội: trong y tế, chăm sóc giáo dục trẻ có thực trạng đặc biệt trở ngại vất vả, hoặc trẻ có năng khiếu, tài năng cần phải phát hiện sớm để tu dưỡng kịp thời, có hiệu suất cao.
1.1. Phương pháp nghiên cứu và phân tích Tâm lí học lứa tuổi tiểu học và Tâm lí học sư phạm tiểu học
Để nghiên cứu và phân tích những đặc điểm tâm lí, sự phát triển tâm lí của học viên tiểu học, trong dạy học và giáo dục nên phải sử dụng phối hợp nhiều phương pháp rất khác nhau của khoa học tâm lí. Các phương pháp trong Tâm lí học lứa tuổi tiểu học và Tâm lí học sư phạm tiểu học không nằm ngoài những phương pháp nghiên cứu và phân tích nói chung của tâm lí học, trong đó có những phương pháp cơ bản sau:
- Phương pháp quan sát.Phương pháp nghiên cứu và phân tích sản phẩm hoạt động và sinh hoạt giải trí.Phương pháp trắc nghiệm.Phương
pháp thực nghiệm.Các phương pháp điều tra viết.Phương pháp trò chuyện ...
6
Song hai phương pháp cơ bản nhất trong tâm lí học lứa tuổi và sư phạm là quan sát và thực nghiệm.
+ Phương pháp quan sát Xuất phát từ thực tiễn biểu lộ tâm lí của con người qua lời nói, cử chỉ, hành vi, hoạt động và sinh hoạt giải trí vì thế trong Tâm lí học lứa tuổi và Tâm lí học sư phạm, quan sát là phương pháp nghiên cứu và phân tích cơ bản, đầu tiên trong nghiên cứu và phân tích. Quan sát là quá trình tri giác, theo dõi có mục tiêu, có kế hoạch sự nảy sinh, diễn biến và thể hiện tâm lí của trẻ qua hành vi bên phía ngoài trong điều kiện tự nhiên, nhà nghiên cứu và phân tích cần ghi lại một cách tráng lệ, khách quan những sự kiện thu được, kết quả quan sát tùy thuộc vào việc xác định rõ ràng mục tiêu, nội dung quan sát và chuần bị chu đáo về mọi mặt cho việc quan sát.
Người nghiên cứu và phân tích cần tổ chức việc quan sát đáp ứng những yêu cầu và những nguyên tắc cơ bản sau đây:
Quan sát những biểu lộ tâm lí của học sinh trong điều kiện tự nhiên của môi trường tự nhiên thiên nhiên sống đời thường: hoạt động và sinh hoạt giải trí vui chơi, học tập, lao động và quan hệ tiếp xúc. Cần để ý quan tâm chúng không riêng gì có nghiên cứu và phân tích học viên để giáo dục những em tốt hơn mà điều quan trọng là chính trong quá trình dạy học và giáo dục học viên tất cả chúng ta “vừa nghiên cứu và phân tích vừa giáo dục hướng học viên vào “vùng phát triển sớm nhất” của trẻ.
Cần quan sát khối mạng lưới hệ thống xuất phát từ nguyên tắc về tính toàn vẹn của nhân cách, xem xét những biểu lộ tâm lí rõ ràng của học viên trong hoàn cảnh rõ ràng, riêng biệt của nhân cách đang phát triển, xem xét những biểu lộ tâm lí rõ ràng đó trong quan hệ với những mặt khác của nhân cách.
Quan sát phải đảm bảo tính khách quan và khối mạng lưới hệ thống. Việc ghi chép và rút ra những nhận xét thu được từ những sự kiện quan sát được cần đảm bảo tính khách quan và thận trọng, cần xác định những nguyên nhân gây ra những sự kiện quan sát được, Dự kiến xu hướng biến hóa của chúng. Chẳng hạn, nhà tâm lí học người Đức V đã dùng nhật kí quan sát ghi chép tên trẻ em để xây dựng giả thuyết của tớ về những nguyên nhân ảnh hưởng về sự phát triển tâm lí của trẻ. Nhà tâm lí học Thụy Sĩ J nhờ vào những tài liệu quan sát trên trẻ em, trong đó có ba đứa con của tớ để nêu lên sự phân chia những quá trình phát triển trí tuệ của trẻ.
Phương pháp quan sát khách quan có những ưu điểm khác cơ bản trong việc nghiên cứu và phân tích tâm lí con người: tiến hành nhanh, sẵn sàng sẵn sàng không mất nhiều thời gian, công sức của con người và những điều kiện phương tiện nhưng vẫn hoàn toàn có thể thu thập được nguồn tài liệu trực quan, đa dạng và sinh động về tâm lí con người. Tuy nhiên phương pháp quan sát chỉ cho biết thêm thêm những biểu lộ tâm lí ra hành vi bên phía ngoài, nhà nghiên cứu và phân tích khó hiểu chúng một cách đúng chuẩn, những tài liệu quan sát thường chỉ được ghi lại dưới hình thức miêu tả. Vì thế phải sử dụng phương pháp quan sát trong sự phối phù phù hợp với nhiều phương pháp khác trong việc nghiên cứu và phân tích tâm lí con người.
8
Trên đây là một phương pháp nghiên cứu và phân tích tâm lí cơ bản, thường được sử dụng trong Tâm lí học lứa tuổi và Tâm lí học sư phạm, những phương pháp nghiên cứu và phân tích tâm lí bằng điều tra phỏng vấn, đàm thoại, nghiên cứu và phân tích tâm lí qua sản phẩm hoạt động và sinh hoạt giải trí, qua tiểu sử thành viên đã được trình bày trong phần Tâm lí học đại cương.
Tóm lại, những phương pháp nghiên cứu và phân tích tâm lí người trong Tâm lí học lứa tuổi và Tâm lí học sư phạm khá phong phú đa dạng. Mỗi phương pháp đều có những ưu điểm và hạn chế nhất định. Muốn nghiên cứu và phân tích một hiệu suất cao tâm lí nào đó một cách khoa học, khách quan và đúng chuẩn đòi hỏi phải:
- Sử dụng những phương pháp nghiên cứu và phân tích phù phù phù hợp với vấn đề nghiên cứu và phân tích.Sử dụng phối hợp, đồng bộ những phương pháp nghiên cứu và phân tích để đem lại kết quả toàn diện khách quan.
1. Lí luận về sự phát triển tâm lí trẻ 1.2.1 niệm về trẻ em Có nhiều cách thức quan niệm về trẻ em, có nhiều khoa học nghiên cứu và phân tích về trẻ em theo những khía cạnh riêng và theo cách riêng của tớ. Tâm li học lứa tuổi, Tâm lí học phát triển quan tâm tới bản chất, những qui luật, trình độ phát triển, những yếu tố chi phối sự phát triển tâm lí, nhân cách của trẻ em ra làm sao.
Có quan niệm nhận định rằng trẻ em là người lớn thu nhỏ lại, trẻ em chỉ khác thường lớn ở tầm cỡ, kích thước khung hình (độ cao, khối lượng...) hoặc rất khác nhau về mức độ biểu lộ, trình độ đạt được về nhận thức, tư tưởng, tình cảm..ứ không rất khác nhau về chất. Vì thế, đứng trước một đứa trẻ vừa sinh ra, họ cố tìm ở đứa trẻ mới ra đời những nét giống với thế hệ đi trước, kế tục những cái đã có từ thế hệ đi trước truyền lại. Từ đó đi đến một nguyên tắc biến dạng siêu hình, lấy người lớn làm thước đo mọi thứ cho trẻ em. Đây là một quan điểm sai lầm về trẻ em.
Khác với quan niệm trên, Rutxô (J.J, 1712-1778) tuyên bố: trẻ em không phải là người lớn thu nhỏ lại ông, sự rất khác nhau giữa trẻ em và người lớn là rất khác nhau về chất, chứ không phải chỉ rất khác nhau về tầm cỡ, kích thước. Ông đã cảm thấy là: “mỗi lứa tuổi có sức bật riêng của nó” và “ trẻ em có quan điểm, cách suy nghĩ và cách cảm nhận riêng của nó ” Tuy nhiên, quan niệm này vẫn còn rất trừu tượng, chưa cho ta biết gì về trẻ em.
Quan niệm đúng đắn và được nhiều người thừa nhận:
- Trẻ em là một khái niệm lịch sử, không còn trẻ em chung chung cho mọi quá trình lịch sử mà chỉ có trẻ em của từng thời kì lịch sử - xã hội nhất định. Mỗi quy mô kinh tế tài chính - xã hội chỉ xuất hiện một lần trong lịch sử và vận động, phát triển theo qui luật
riêng chỉ dành riêng cho nó. Vận dụng tư tưởng này vào sự phát triển một thế hệ người, trẻ em và người lớn cũng chỉ là những cột mốc đánh dấu những đoạn đường phát triển rất khác nhau của thế hệ ấy. Trẻ em là trẻ em và nó vận động, phát triển theo qui luật vốn có của trẻ em. Người lớn vận động, phát triển theo qui luật riêng của người lớn. Điều kiện sống những thế hệ người ở những thời kì lịch sử rất khác nhau là rất rất khác nhau. Kết quả là
9
mỗi thời kì lịch sử có trẻ em của riêng nó. Toàn bộ những điều kiện xã hội - lịch sử của thuở nào đại tạo ra trẻ em của riêng mình. Có thể nói trẻ em là kết tinh của lịch sử cho tới lúc đó. Mỗi đứa trẻ (cùng với thế hệ của tớ) đi qua một lần duy nhất đoạn đường lịch sử nối tiếp nhau nằm trên một đường thẳng thời gian, theo qui luật riêng của nó trong sự phụ thuộc vào những điều kiện xã hội - lịch sử đương thời. Vì vậy, không những phải hiểu trẻ em phát triển theo những qui luật rất khác nhau mà còn phải hiểu ở mỗi thời đại kinh tế tài chính xã hội khác nhau, trẻ em lại phát triển theo những qui luật rất khác nhau. Đó là lí do chẳng những lý giải tại sao không thể đem những gì thuộc qui luật phát triển của người lớn áp đặt cho trẻ em, mà đồng thời không thể dùng phương pháp giáo dục trẻ em của thời kì trước, để giáo dục trẻ em của thời kì sau.
- Trẻ em là thực thể hồn nhiên, đang phát triểnẻ em thường không nhìn về quá khứ của tớ, không biến thành quá khứ níu lại, nên trong môi trường tự nhiên thiên nhiên sống đời thường bao giờ trẻ cũng vô tư, hồn nhiên. Trẻ em vô tư, hồn nhiên
nên mỗi trẻ em là chuẩn mực của chính mình, trẻ tiếp nhận lối sống, tiếp nhận chương trình học tập ở nhà trường cũng vô tư hồn nhiên. Quá trình phát triển trẻ em, từ khi cất tiếng chào đời đến khi trở thành chính mình là quá trình trẻ em thực hiện nhiều chủng quy mô hoạt động và sinh hoạt giải trí, hay hoàn toàn có thể nói rằng nên Người là quá trình đứa trẻ lĩnh hội kinh nghiệm tay nghề lịch sử - xã hội được loài người sáng tạo ra và giữ lại trong nền văn hóa, bằng hoạt động và sinh hoạt giải trí của chính trẻ em và luôn luôn được người lớn hướng dẫn-tức là giáo dục. Đây
đó đó là cơ chế về sự phát triển của trẻ em.
1.2. Sự phát triển tâm lí trẻ em 1.2.2. Một số quan niệm sai lầm về sự phát triển tâm lí trẻ em Quan điểm duy tâm nói chung coi sự phát triển tâm lí chỉ là sự việc chín muồi trưởng thành của những yếu tố sinh vật định sẵn từ trước trong gen di truyền. Sự phát triển tâm lí chỉ là sự việc tăng lên hay giảm sút về mặt số lượng của những hiện tượng kỳ lạ tâm lí như số lượng từ ngữ, kĩ năng trí nhớ, để ý quan tâm, tốc độ hình thành kĩ xảo..., chứ không phải là sự việc chuyển biến về chất lượng. Sự phát triển tâm lí ra mắt một cách tự phát, không tuân theo qui luật và không thể điều khiển được. Quan điểm sai lầm nói trên thể hiện rõ ràng ở một số trong những học thuyết sau:
Thuyết tiền định Học thuyết này nhận định rằng mọi đặc điểm tâm lí của con người là vì những cấu trúc bẩm sinh, do tiềm năng sinh vật gây ra có sẵn trong cấu trúc sinh vật, do cơ chế di truyền qua gen quyết định. Chặng hạn: Sớt nhận định rằng động lực phát triển tâm lí là những bản năng, J.Điuây nhận định rằng nhu yếu và những thuộc tính tâm lí được sắp đặt sẵn trong gen. Các yếu tố di truyền quyết định số lượng giới hạn của giáo dục. Nhà tâm lí học Mĩ Eđai đã xác định: “ Tự nhiên ban cho từng con người một vốn nhất định, giáo dục cần làm thể hiện vốn đó là vốn gì và phải sử dụng nó bằng phương tiện tốt nhất”.
Tâm lí học tân tiến đã xác định: không còn một tư chất nào mang sẵn những năng lực và những nét nhân cách nhất định. Sự thừa kế khung hình khỏe mạnh là tiền đề
11
đoạn như một quá trình, trong đó có những bước nhảy và những đột biến. Sự phát triển tâm lí trong từng quá trình lứa tuổi phụ thuộc vào hoạt động và sinh hoạt giải trí chủ yếu của từng lứa tuổi đó.
- Nhà tâm lí học Xô viết A.Nônchiev đã nêu lên ba nguyên lí cơ bản của sự việc phát triển tâm lí là:
- Sự phát triển tâm lí là quá trình lĩnh hội kinh nghiệm tay nghề của loài người.Sự phát triển tâm lí là quá trình hình thành những khối mạng lưới hệ thống hiệu suất cao của não.Sự phát triển tâm lí trước tiên là
sự phát triển trí tuệ, thực chất là sự việc hình thành những hành vi trí tuệ.
Cụ thể hóa ba nguyên lí trên, những nhà tâm lí học Xô viết đã xem xét sự phát triển tâm lí của trẻ như thể:
Quá trình trẻ lĩnh hội kinh nghiệm tay nghề xã hội lịch sử thể hiện qua việc tiếp thu tri thức cũng như phương thức hoạt động và sinh hoạt giải trí. Đây là mặt cơ bản, đa phần có tính chất quyết định đối với sự phát triển tâm lí.
Quá trình phát triển ở trẻ những cơ chế tâm lí của việc vận dụng những phương thức hoạt động và sinh hoạt giải trí và vốn tri thức đã tiếp thu được vào những hoạt động và sinh hoạt giải trí sinh hoạt rõ ràng trong môi trường tự nhiên thiên nhiên sống đời thường.
Sự phát triển ở trẻ những thuộc tính chung của nhân cách, trong đó có những thuộc tính chung có tác dụng quyết định nhất, đó là: những thuộc tính chung của xu hướng nhân cách; những đặc điểm cấu trúc tâm lí trong hoạt động và sinh hoạt giải trí; sự phát triển những cơ chế của ý thức.
_1.2.2. Điều kiện của phát triển tâm lí trẻ em
- Điều kiện thể chất_ Đó là đặc điểm khung hình, đặc điểm những giác quan
của hệ thần kinh được xem là tiền đề vật chất, điều kiện thuận lợi hoặc gây trở ngại vất vả cho việc hình thành một loại hoạt động và sinh hoạt giải trí nào đó. Song những đặc điểm thể chất của trẻ không phải là tác nhân quyết định, không phải là động lực của sự việc phát triển tâm lí trẻ.
- Các điều kiện sống Các điền kiện sống có ảnh hướng tới sự phát triển tâm lí của trẻ, nhưng chúng không quyết định trực tiếp đến sự phát triển tâm lí mà chúng tác động thông qua quan hệ qua lại giữa trẻ với thực trạng. Các ảnh hưởng bên phía ngoài tác động gián tiếp đến sự phát triển tâm lí thành viên thông qua những điều kiện bên trong của thành viên, trong đó có kinh nghiệm tay nghề riêng và vai trò chủ thể của thành viên.
Trong những tác nhân môi trường tự nhiên thiên nhiên sống đời thường, trước hết phải nói tới vai trò của vốn kinh nghiệm tay nghề xã hội, nền văn hóa xã hội, những quan hệ xã hội. Các Mác đã chỉ rõ: “... Bản chất của con người là sự việc tổng hòa những quan hệ xã hội”. Điều đó có nghĩa những đặc điểm tâm lí của trẻ được quyết định bởi đặc điểm của những mối quan hệ xã hội mà trẻ gia nhập vào đó với tư cách là thành viên của xã hội. Quá trình phát triển tâm lí là quá trình trẻ lĩnh hội nền văn hóa xã hội, vốn kinh nghiệm tay nghề xã hội, quá trình trẻ tiếp nhận
12
nền văn hóa xã hội theo con phố tự phát và tự giác. Con đường tự giác được thể hiện qua giáo dục, đó là sự việc tác động có mục tiêu, có kế hoạch, có phương pháp nhằm mục đích hình thành ở trẻ những phẩm chất nhân cách, đáp ứng những yêu cầu của xã hội. Vì thế, giáo dục là tác nhân chủ yếu của sự việc phát triển tâm lí trẻ, trong đó, dạy học có ý nghĩa đặc biệt.
- Hoạt động của trẻ Hoạt động của trẻ là yếu tố quyết định trực tiếp sự phát triển tâm lí. Bởi vì, bằng lao động của tớ, con người ghi lại kinh nghiệm tay nghề, năng lực.. những công cụ sản xuất, những đồ dùng hằng ngày, những sản phẩm văn hóa nghệ thuật và thẩm mỹ..ài người đã tích lũy kinh nghiệm tay nghề thực tiễn xã hội của tớ trong những đối tượng do con người tạo ra và trong những quan hệ giữa con người với con người. Ngay từ khi ra đời, đứa trẻ đã sống trong thế giới đối tượng và những quan hệ đó. Nhưng đứa trẻ không thích nghi với thế giới đồ vật và hiện tượng kỳ lạ do con người tạo ra, mà nó phải hoạt động và sinh hoạt giải trí để lĩnh hội thế giới đó. Đứa trẻ phải tiến hành những hoạt động và sinh hoạt giải trí cơ bản tương ứng với những hoạt động và sinh hoạt giải trí mà trước đó loài người đã thể hiện vào trong đồ vật, hiện tượng kỳ lạ. Nhờ tích cực tiến hành những hoạt động và sinh hoạt giải trí như vậy, đứa trẻ lĩnh hội được những kinh nghiệm tay nghề cho mình. Quá trình đó là quá trình tâm lí trẻ phát triển.
Như vậy, sự phát triển tâm lí là kết quả hoạt động và sinh hoạt giải trí của chính đứa trẻ với những đối tượng do loài người tạo ra, chỉ có những yếu tố nào của môi trường tự nhiên thiên nhiên trẻ tích cực tác động để tiếp thu nó thì yếu tố đó mới là nguồn gốc trực tiếp của sự việc phát triển tâm lí trẻ và tính tích cực hoạt động và sinh hoạt giải trí của trẻ quyết định trực tiếp chất lượng phát triển tâm lí.
1.2. Một số quy luật phát triển tâm lí của trẻ em Quy luật không đồng đều Quy luật này nói lên rằng trong tiến trình phát triển của mỗi thành viên, những hiệu suất cao tâm lí không “dàn hàng ngang” cùng phát triển mà sự phát triển của chúng ra mắt có thời điểm. Có nghĩa là, tại thuở nào điểm nào đó trong tiến trình phát triển, sẽ có nhiều ưu thế cho việc phát triển một hiệu suất cao tâm lí nhất định. Nếu có những tác động phù hợp thì sự hình thành và phát triển của nó sẽ ra mắt thuận lợi và nhanh gọn. trái lại, nếu tại thời điểm ấy, một điều kiện nào đó cản trở sự hình thành và phát triển hiệu suất cao đó thì mọi việc làm về sau sẽ trở ngại vất vả hơn rất nhiều (tức là sự việc hình thành và phát triển hiệu suất cao tâm lí đó đã bị “lỡ thì”).
Quy luật không đồng đều còn nói lên rằng sự phát triển tâm lí của những thành viên rất khác nhau là không như nhau. Mặc dù, mọi trẻ em đều phải trải qua những quá trình phát triển giống nhau theo một trình tự nhất định, nhưng mỗi trẻ lại phát triển theo cách riêng với nhịp độ, tốc độ, khuynh hướng không lặp lại ở trẻ khác. Vì thế, có trẻ phát triển nhanh, có trẻ phát triển chậm hơn so với quá trình lứa tuổi.
Quy luật về tính toàn vẹn của tâm lí : Quy luật này nói lên rằng trong tiến trình phát triển, tâm lí con người ngày càng có tính trọn vẹn, thống nhất và bền vững. Sự phát triển tâm lí là sự việc chuyển biến dần
14
độ phát triển nhất định, có ý nghĩa đối với sự phát triển chung của con người. Vưgôtxki địa thế căn cứ vào những thời điểm mà sự phát triển tâm lí có những đột biến để xác định thời kì phát triển tâm lí theo quan điểm xã hội - lịch sử. Lứa tuổi chỉ có ý nghĩ như thể yếu tố thời gian trong quá trình phát triển của trẻ. Tuổi không quyết định trực tiếp sự phát triển nhân cách. Những đặc điểm lứa tuổi là đặc điểm chung, đặc trưng, điển hình cho lứa tuổi đó, nói lên xu hướng phát triển chung. Lứa tuổi không phải là phạm trù tuyệt đối, không bao giờ thay đổi. Giai đoạn lứa tuổi chỉ có ý nghĩa tương đối. Tuổi hoàn toàn có thể phù phù phù hợp với sự phát triển của trẻ hoặc hoàn toàn có thể đi trước hoặc chậm hơn sự phát triển. Đặc điểm tâm lí ở mỗi quá trình lứa tuổi được quyết định bởi một tổ hợp nhiều yếu tố: những đặc điểm của thực trạng sống, những đặc điểm khung hình, đặc điểm của những yêu cầu đề ra cho đứa trẻ ở quá trình đó, quan hệ của đứa trẻ với thế giới xung quanh, trình độ tâm lí mà trẻ đã đạt được ở những quá trình trước đó.
1.2.4. Các quá trình phát triển tâm lí theo lứa tuổi Có nhiều cách thức phân chia quá trình phát triển tâm lí của con người
- Theo sự phát triển tư duy của trẻ từ lúc sinh ra đến tuổi thiếu niên J đã nêu lên sự phát triển của trẻ em thành bốn quá trình:
Giai đoạn cảm hứng - vận động (0 -2 tuổi): Sự phù hợp cảm hứng và vận động của trẻ, từ đó hình thành trí tuệ cảm hứng - vận động. Giai đoạn tiền thao tác tư duy (từ 2 đến 7- 8 tuổi): sử dụng ngôn từ và hiệu suất cao tượng trưng, quan điểm “tự kỉ trung tâm” về thế giới.
Giai đoạn những thao tác rõ ràng (7- 8 đến 11-12 tuổi): Giải quyết những vấn đề rõ ràng thông qua những thao tác bằng tay thủ công.
Giai đoạn những thao tác mệnh đề (những thao tác hình thức) (11 - 12 đến 14
15 tuổi): Giải quyết một cách khối mạng lưới hệ thống những vấn đề thực tế và giả định bằng phương pháp dùng những kí hiệu trừu tượng.
Tâm lí học macxit nhờ vào hoạt động và sinh hoạt giải trí chủ yếu để phân định sự phát triển tâm lí của trẻ em thành những quá trình lứa tuổi. A.Nêonchiev đã làm rõ khái niệm hoạt động và sinh hoạt giải trí chủ yếu. Theo ông, hoạt động và sinh hoạt giải trí chủ yếu là hoạt động và sinh hoạt giải trí mà sự hình thành và phát triển của nó quy định những biến hóa quan trọng nhất trong đời sống tâm lí quá trình lứa tuổi nhất định. Một hoạt động được xem là hoạt động và sinh hoạt giải trí chủ yếu khi nó thỏa mãn những tín hiệu sau:
Là hoạt động và sinh hoạt giải trí xuất hiện lần đầu tiên trong môi trường tự nhiên thiên nhiên sống đời thường của trẻ và chứa trong lòng nó những mần mống cho việc ra đời dạng hoạt động và sinh hoạt giải trí chủ yếu của lứa tuổi tiếp theo;
Một khi đã nảy sinh, hình thành và phát triển thì không biến thành thủ tiêu mà tiếp tục phát triển tồn tại mãi;
Hoạt động chủ yếu sẽ mang lại một thành tựu mới cho lứa tuổi và từ đó trở đi chủ thể chỉ việc sử dụng như những phương tiện (cơ sở hay tiền đề) để thực hiện những hoạt động và sinh hoạt giải trí tức thời vì sự sống còn của thành viên từ thời điểm đó.
15
D.Bônhin đã làm rõ hơn đối tượng hoạt động và sinh hoạt giải trí của trẻ em từ lúc mới sinh đến lúc trưởng thành khi ông phân chia chúng ra hai lớp A và B. Trong số đó, lớp A gồm những quan hệ của trẻ với người lớn, với xã hội; lớp B gồm những quan hệ của trẻ với thiên nhiên, với thế giới đồ vật do loài người sáng tạo ra hay phát hiện ra. Mỗi loại đối tượng này xác định một kiểu hoạt động và mỗi đối tượng xác định một hoạt động và sinh hoạt giải trí. Trong thực tiễn hai lớp quan hệ này là hai dòng hoạt động và sinh hoạt giải trí quện chặt lấy nhau tạo nên nội dung môi trường tự nhiên thiên nhiên sống đời thường và gắn sát vào đó là sự việc phát triển tâm lí của trẻ. Tuy nhiên, tùy theo mỗi quá trình lứa tuổi mà một hoạt động và sinh hoạt giải trí nào đó thuộc lớp A hay lớp B nổi lên số 1, giữ vai trò chủ yếu. Dựa vào hoạt động và sinh hoạt giải trí chủ yếu, ông đã phân chia sự phát triển tâm lí trẻ em thành những quá trình lứa tuổi sau:
Từ lọt lòng đến khoảng chừng 15 tháng với hoạt động chủ yếu là tiếp xúc cảm xúc trực tiếp với mẹ và người lớn.
Từ 15 tháng đến khoảng chừng 3 tuổi với hoạt động và sinh hoạt giải trí chủ yếu là hoạt động và sinh hoạt giải trí với đồ vật.
Từ 3 đến khoảng chừng 6 tuổi với hoạt động và sinh hoạt giải trí chủ yếu là hoạt động và sinh hoạt giải trí vui chơi mà trò chơi đóng vai theo chủ đề là trung tâm.
Từ 6 đến khoảng chừng 12 tuổi với hoạt động và sinh hoạt giải trí chủ yếu là hoạt động và sinh hoạt giải trí học tập.
Từ 12 đến khoảng chừng 15 tuổi với hoạt động và sinh hoạt giải trí chủ yếu là tiếp xúc thành viên thân tình.
Từ 15 tuổi đến khoảng chừng 17 tuổi với hoạt động và sinh hoạt giải trí chủ yếu là học tập - định hướng nghề nghiệp. Cách phân chia lứa tuổi này còn có ý nghĩa lớn về mặt lí luận và thực tiễn. Về thực tiễn, nó tạo điều kiện cho việc thiết lập những giải pháp giáo dục thích hợp cho từng quá trình, từng thời kì và sự liên hệ giữa chúng. Tuy nhiên, sự phân chia quá trình lứa tuổi ở đây chỉ là tương đối vì những quá trình phát triển tâm lí của trẻ không cố định và thắt chặt, không không bao giờ thay đổi. Giới hạn lứa tuổi ở mỗi quá trình hoàn toàn có thể thay đổi tùy theo trình độ phát triển kinh tế tài chính xã hội của mỗi nước, mỗi vùng, tùy theo đặc điểm khối mạng lưới hệ thống giáo dục, tùy theo phong tục tập quán .v... Những nét tâm lí cơ bản chung cho trẻ ở cùng một quá trình lứa tuổi ở mức độ nào đấy cũng phụ thuộc vào đặc điểm và những nét tâm lí riêng của từng trẻ. Nhiệm vụ cơ bản của giáo dục ở mỗi quá trình phát triển tâm lí không phải là tăng nhanh tốc độ phát triển đó mà là làm phong phú thêm sự phát triển đó, sử dụng tối đa những kĩ năng do giai đoạn này đem lại, đặc biệt là phát hiện và nắm vững hoạt động và sinh hoạt giải trí chủ yếu. Vì vậy, nhà giáo dục cần tập trung sức lực để hình thành hoạt động và sinh hoạt giải trí ấy trong khi nó còn đang non yếu, nên phải có sự quan tâm đặc biệt, cần tổ chức tốt để nó phát huy mạnh mẽ và tự tin hơn trong đời sống tâm lí của trẻ, thúc đẩy cái mới xuất hiện tức là tạo ra sự phát triển.
1. Khái niệm học viên tiểu học và tiền đề của sự việc phát triển tâm lí học viên tiểu học 1.3. Khái niệm học viên tiểu học Học sinh tiểu học là một quá trình phát triển của trẻ em. Hiện nay học viên tiểu học là những trẻ em từ 6 đến 11-12 tuổi, một trình độ phát triển có những đặc trưng riêng và hoàn toàn có thể dữ thế chủ động tổ chức từ phía nhà trường trên cơ sở những thành tựu tiên tiến nhất của khoa học giáo dục
Tải thêm tài liệu liên quan đến nội dung bài viết Tâm lý học lứa tuổi tiểu học pdf Học Tốt Học
Post a Comment