Review Chữ hán tại sao có
Thủ Thuật về Chữ hán tại sao có Chi Tiết
Bùi Trung Huấn đang tìm kiếm từ khóa Chữ hán tại sao đã có được Cập Nhật vào lúc : 2022-11-21 20:46:02 . Với phương châm chia sẻ Bí quyết Hướng dẫn trong nội dung bài viết một cách Chi Tiết 2022. Nếu sau khi đọc tài liệu vẫn ko hiểu thì hoàn toàn có thể lại Comment ở cuối bài để Admin lý giải và hướng dẫn lại nha.Học tiếng Trung mà không học chữ Hán đã có được không?
Đó là trăn trở mà hầu hết người học tiếng Trung gặp phải trong suốt quá trình học tập tiếng Trung của tớ. Vậy điều gì làm cho chữ Hán khó đến vậy.
Đầu tiên, chữ Hán có quá nhiều chữ. Hiện chưa tồn tại thống
kê đúng chuẩn về tổng số chữ trong khối mạng lưới hệ thống chữ Hán. Trải qua những quá trình lịch sử, đã có những lúc, số lượng chữ Hán được ghi nhận đã lên đến mức số lượng 91.251 chữ. Để tiện cho việc sử dụng, sau rất nhiều lần sửa đổi, thẩm định, ngày này Trung Quốc sử dụng bảng chữ Hán giản thể gồm có 8.105 chữ phân thành 3 Lever. Cấp 1 có 3.500 chữ, đáp ứng nhu yếu dùng chữ của giáo dục cơ sở và phổ cập văn hóa. Cấp 2 gồm 3.000 chữ có mức độ sử dụng phổ biến chỉ kém cấp một. Biết 3.500 chữ cấp 1 là hoàn toàn có thể đọc sách báo
Hán ngữ tân tiến; tốt nghiệp tiểu học phải biết 3.000 chữ; công dân nên phải biết 6.500 chữ. Cấp 3 gồm 1.605 chữ thông dụng trong những nghành như họ tên, địa danh, thuật ngữ khoa học kỹ thuật và văn văn ngôn trong giáo trình ngữ văn trung-tiểu học, đáp ứng nhu yếu dùng chữ của những ngành có quan hệ mật thiết với đời sống đại chúng và phổ cập văn hóa.
Thứ
hai, Chữ Hán có quá nhiều nét. Đơn vị nhỏ nhất cấu trúc nên chữ Hán là nét. Trong 3.500 chữ cấp 1 chỉ có 3 chữ có một nét đó là chữ 一 [yi] (Nhất), chữ丨có bốn âm đọc [gǔn], [shù], [yī], [tuì], và chữ 乙 [yǐ] (Ất). Còn lại 19 chữ hai nét, 52 chữ ba nét, 116 chữ bốn nét, 158 chữ năm nét, 251 chữ sáu nét… có những chữ có số nét hợp thành lên tới hàng trăm nét. Việc những nét sắp xếp rất phức tạp gây khó cho việc viết và phân biệt chữ. Đây là trở ngại lớn số 1 dành riêng cho những người dân học tiếng Trung.
Thứ ba, Chữ Hán có quá nhiều đồng âm. Các chữ đồng âm dễ khiến người nghe hiểu nhầm ý, viết nhầm chữ. Ví dụ 怎么办 [zěn me bàn] (làm thế nào) dễ nhầm với 怎么拌 [zěn me bàn](trộn thế nào). Khi đánh chữ Hán bằng máy tính theo hệ abc, ví dụ chữ 事 [shì], sau khi gõ shi, màn hình hiển thị hiện ra 79 chữ cùng âm, phải dò từ 79 chữ ấy để lấy ra chữ 事. Học tiếng Trung đã khó, dùng sao
cho đúng và đầy đủ ý nghĩa lại càng khó.
Cuối cùng, chữ Hán có nhiều chữ đa âm, đa nghĩa. Đa âm tức có ít nhất hai âm đọc. Sở dĩ nhiều chữ đa âm là vì số chữ Hán tạo ra không đủ dùng, cho nên vì thế phải dùng chữ đã có nhưng gán cho nó âm đọc mới và nghĩa mới. Chữ đa âm chiếm khoảng chừng 16,7% kho chữ Hán. Chữ nhiều âm nhất là 和 có 5 âm : [hé] (Hòa: hòa giải),
[hè] (Họa: phụ họa), [huó] (Hòa: trộn, nhào), [huò] (Họa: 和稀泥 hòa giải vô nguyên tắc), [hú] (Hòa: Ù ván tổ tôm). Tưởng tượng xem, nếu không nhìn chữ tất cả chúng ta làm thế nào để hiểu ý của câu nói có chứa những từ đa âm, đa nghĩa này?
Những điều đã kể trên ít nhiều gây ra tâm lý lo sợ cho những người dân đã, đang và sẽ học tiếng
Trung. Nhưng cũng đừng vì những trở ngại vất vả trên mà từ bỏ việc học, thậm chí nên lấy đó làm động lực để học thật tốt. Hãy thật kiên trì với tiềm năng đã đặt ra, rồi sẽ đến ngày tất cả chúng ta được hưởng thành quả ngọt ngào. Còn bạn, điều gì khiến bạn ấn tượng nhất về chữ Hán?
Trong thời gian mới gần đây trên những phương tiện truyền thông đại chúng đã ra mắt cuộc trao đổi sôi nổi về việc dạy chữ Hán ở bậc học phổ thông với nhiều ý kiến khác lạ; trong đó quá nhiều ý kiến ngộ nhận giữa chữ Hán với tiếng Trung, giữa dạy chữ Hán với dạy một ngoại ngữ. Với mong ước ra mắt một chiếc nhìn khối mạng lưới hệ thống, khách quan về vấn đề này, Bản tin ĐHQG-Hồ Chí Minh xin ghi lại ý kiến của những nhà trình độ về văn học, Hán Nôm, ngôn từ và báo chí xung quanh hai khía cạnh chính yếu: Vì sao nên dạy chữ Hán cho học viên phổ thông; và nên dạy ra làm sao?
*Học giả An Chi - Nhà nghiên cứu và phân tích ngôn từ học:
Văn hóa tiền nhân bỏ đi sao được
Tiếng Trung (hay tiếng Hoa), thực ra là tiếng Bắc Kinh hay tiếng Quan thoại, dùng làm tiếng phổ thông cho tất toàn nước Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa. Sở dĩ nhà cầm quyền Trung Quốc phải dùng giải pháp này là vì Trung Quốc có nhiều phương ngữ lớn, rất khác nhau khá xa, đến độ người của phương ngữ này khó hoàn toàn có thể hiểu được người của phương ngữ kia. Ngay như tại Chợ Lớn, trung tâm thuộc Q5, TP.Hồ Chí Minh lúc bấy giờ, người Quảng Đông, người Phước Kiến, người Triều Châu (thường gọi là người Tiều), người Hẹ (tức Khách Gia) và người Hải Nam (thường gọi là Hải Nàm), cũng khó hiểu được tiếng nói của nhau. Ở bên Trung Quốc thì chuyện lại càng rắc rối hơn.
Quyển Hán ngữ phương âm tự hội (汉语方音字汇) của Ngữ ngôn học giáo nghiên thất thuộc Bắc Kinh Đại học Trung Quốc ngữ ngôn văn tự hệ (Ngữ văn xuất bản xã, Bắc Kinh, 2003) đã thu thập cách đọc của 20 phương ngữ! Chính vì cần một tiếng nói chung nên họ mới lấy tiếng Bắc Kinh làm tiếng phổ thông. Có một điều thú vị là Tưởng Giới Thạch, người Giang Tô và Mao Trạch Đông, người Hồ Nam, hai quân địch không đội trời chung, đều không nói được thứ tiếng này.
Về vấn đề “Hán Việt”, trước nhất xin nói rằng “từ Hán Việt” là một khái niêm hẹp nằm trong một khái niệm rộng hơn. Đó là “yếu tố Hán Việt”, gồm có cả những hình vị Hán Việt không độc lập, như hà (sông), giang (cùng nghĩa), sơn (núi), thủy (nước)… Yếu tố Hán Việt là những tiếng (âm tiết) Việt gốc Hán mà người Việt đã đọc theo khối mạng lưới hệ thống ngữ âm của tiếng Hán đời Đường, và tất cả chúng ta vẫn không thay đổi như vậy sau khi giành được độc lập ở thế kỷ X. Trong khi tại Trung Quốc, khối mạng lưới hệ thống đó vẫn tiếp tục phát triển, dẫn đến sự cách biệt khá xa so với âm Hán Việt. Chẳng hạn, âm Hán Việt của chữ(學) là học còn âm Bắc Kinh của nó là xué (ghi theo pīnyīn), âm Hán Việt của chữ (校) là hiệu còn âm Bắc Kinh của nó là xiào. Vậy “học hiệu” (學校) đọc theo âm Bắc Kinh là “xuéxiào”; khác âm Hán Việt rất xa. Dĩ nhiên, cũng luôn có thể có những trường hợp mà hai bên còn gần nhau, như âm Hán Việt của chữ (安) là an (cũng đọc là “yên”) còn âm Bắc Kinh của nó là ān (cũng ghi theo pīnyīn) nhưng nói chung, lúc bấy giờ, âm Hán Việt và âm Bắc Kinh là hai khối mạng lưới hệ thống khác hoàn toàn nhau.
Tuy chưa tồn tại số lượng tuyệt đối đúng chuẩn nhưng người ta thường nhận định rằng có tầm khoảng chừng 70% vốn từ vựng tiếng Việt là Hán Việt. Thậm chí có người còn đẩy số lượng lên đến mức 80%.Vai trò của những yếu tố Hán Việt rất quan trọng, không thể bỏ qua được, đặc biệt là về phương diện tạo từ. Với những hình thức chú âm chữ Hán bằng giải pháp thiết âm (cũng gọi là phiên thiết) - theo âm đời Đường - về nguyên tắc, mọi chữ Hán đều hoàn toàn có thể được đọc bằng âm Hán Việt. Đây là một lợi thế rất lớn của tiếng Việt. Và với lợi thế này, ta hoàn toàn có thể tạo ra nhiều từ, ngữ mới cho mình, tuy nhiên với những cái đã có sẵn trong tiếng Hán chỉ bằng phương pháp đọc những từ, ngữ hữu quan theo âm Hán Việt. Tuy nhiên, trên đây chỉ xét về nguyên tắc, còn trong thực tiễn ta phải có so sánh, lựa chọn, xem xét… sao cho có lợi nhất cho tiếng mẹ đẻ của tớ.
Với âm Hán Việt, ta còn tồn tại thể đọc những thuật ngữ mới, bằng chữ Hán nhưng do người Nhật đặt ra, như cộng sản, kinh tế tài chính, phạm trù… Và dĩ nhiên, tự ta cũng còn tồn tại thể tạo ra những từ, ngữ mới, không còn sẵn trong tiếng Hán, với những yếu tố Hán Việt thiết yếu. Xin nêu một số trong những thí dụ tiêu biểu liên quan đến nghành ngữ học. Đó là những thuật ngữ được tạo ra với hình vị “vị” - mà chữ Hán là (位) (trong “đơn vị”) - tương ứng với hậu tố “eme” của tiếng Anh, như: âm vị - phoneme; hình vị - morpheme; kết vị - tagmeme; nghĩa vị - sememe; ngữ vị - glosseme; thanh vị - toneme; từ vị - lexeme; tự vị - grapheme. Những thuật ngữ bằng tiếng Việt kể trên đều không còn trong Ngữ ngôn văn tự bách khoa toàn thư (语言文字百科全书) (Trung Quốc đại bách khoa toàn thư xuất bản xã, Bắc Kinh, 1994) của Trung Quốc.
Việc hiểu đúng nghĩa của những yếu tố Hán Việt, trong đó có từ Hán Việt, hoàn toàn có thể giúp việc sử dụng tiếng Việt bớt đi hoặc dứt đi những cái sai đáng tiếc mà điển hình là chuyện dùng yếu điểm thay vì nhược điểm với nghĩa là “chỗ yếu”. Thực ra, yếu điểm lại là vấn đề quan trọng.
Tiến thêm một bước, việc hiểu đúng nghĩa của những yếu tố Hán Việt, nếu được tương hỗ bằng một sự thông hiểu về ngữ pháp của tiếng Hán cổ, sẽ giúp ta hoàn toàn có thể đọc được những tác phẩm viết bằng chữ Hán của tiền nhân, đọc được câu đối ở đền chùa, miếu mạo, đọc được những bài văn bia người xưa để lại..., nghĩa là để tìm hiểu mảng văn hóa của người Việt xưa liên quan đến chữ Hán.
Về việc dạy chữ Hán, tôi nhận định rằng ngay từ cấp tiểu học hoặc trễ nhất là đầu cấp trung học cơ sở, tất cả chúng ta nên dạy cho học viên những yếu tố Hán Việt, trong đó dĩ nhiên có hình vị Hán Việt không độc lập và từ Hán Việt.Từ Hán Việt hoàn toàn có thể hành chức độc lập trong câu văn. Chẳng hạn, trong câu Tôi là một người dân, nước lấy dân làm gốc thì chữ dân vừa là một yếu tố Hán Việt vừa là một từ. Nhưng có những yếu tố Hán Việt không trở thành một từ được. Tỷ như sơn trong sơn thủy, tất cả chúng ta không bao giờ dùng sơn theo nghĩa “núi”, dùng thuỷ theo nghĩa “nước
” trong tiếp xúc hằng ngày. Ta chỉ hoàn toàn có thể nói rằng Tôi uống nước chứ không thể nói Tôi uống thủy; Chim bay về núi tối rồi chứ không thể Chim bay về sơn… được. Thủy, sơn đều là những yếu tố Hán Việt nhưng là những hình vị phụ thuộc, không độc lập. Còn dân vừa là một yếu tố Hán Việt, vừa là một từ.
Vì vậy, tôi nhận định rằng, tất cả chúng ta không riêng gì có dạy học viên từ Hán Việt mà còn dạy cả những hình vị không độc lập như tôi vừa phân tích. Do đó, tôi gọi chung là dạy cho học viên những yếu tố Hán Việt. Ở đây, tôi muốn nói là dạy về nghĩa, tức tất cả chúng ta vẫn dùng chữ quốc ngữ để dạy. Còn nếu dạy cả chữ Hán, tức chữ vuông (phương khối tự) thì phải ở lớp cao hơn. Việc dạy này sẽ được lồng ghép vào chương trình môn ngữ văn. Còn việc lồng ra làm sao thì tùy ở thẩm quyền của những nhà tu thư.
Theo tôi, năm cuối của bậc trung học phổ thông, tức lớp 12, tất cả chúng ta nên dạy chữ Hán. Chúng ta không phải dạy những khái niệm sơ đẳng về Nho học mà quan trọng là để cho học viên đã có được những kiến thức và kỹ năng bước đầu về chữ Hán. Vì nếu chọn ngành Hán Nôm ở bậc đại học thì họ đã có cơ sở từ trước. Nếu không tiếp tục học ở bậc nâng cao, họ cũng luôn có thể có ý thức về thứ chữ mà tổ tiên từng dùng làm quốc gia văn tự.
Hiện nay, học viên và ngay khắp cơ thể lớn đi vào đền miếu, chùa chiền, trừ những nhà nghiên cứu và phân tích và những người dân đã có sẵn vốn chữ Hán, thì không còn ai đọc được. Vậy đó là những thứ bỏ đi chăng? Bỏ đi sao được.
* NGƯT Nguyễn Khuê (Giảng viên ban Hán văn ĐH Văn Khoa Sài Gòn, nguyên Trưởng bộ môn Hán Nôm ĐH KHXH&NV):
Học chữ Hán như học chữ của nước mình
Năm 1945, GS Hoàng Xuân Hãn khi trở thành Bộ trưởng Bộ Giáo dục đào tạo đã xây dựng chương trình giáo dục cho toàn miền Nam mà người ta vẫn thường gọi là chương trình Hoàng Xuân Hãn. Trong chương trình này, ở bậc trung học (tức THCS ngày này), ban A mỗi tuần học 4 giờ chữ Hán, ban B mỗi tuần học 1 giờ. Ở ban Hán văn bậc chuyên khoa (tức THPT lúc bấy giờ), mỗi tuần học 6 giờ, ban Sinh ngữ, mỗi tuần học 1 giờ. Còn những ban Khoa học, họ phải học hai sinh ngữ Anh và Pháp. Nhưng nếu chỉ học một trong hai sinh ngữ này thì phải học thêm Hán văn. Có thể thấy, chương trình Hoàng Xuân Hãn đã đặt nặng vấn đề dạy chữ Hán, dành riêng cho chữ Hán một vị trí rất quan trọng thông qua số giờ giảng dạy hằng tuần tại những bậc học.
Đến năm
1954, chương trình giáo dục của Việt Nam Cộng Hòa được thiết kế và phát triển nhờ vào tinh thần của chương trình Hoàng Xuân Hãn.Ở bậc trung học đệ nhất cấp, từ lớp đệ thất đến lớp đệ tứ (lớp 6 đến lớp 9), mỗi tuần đều có một giờ chữ Hán. Khi lên tới trung học đệ nhị cấp (lớp 10 đến lớp 12), chương trình giáo dục được phân thành bốn ban: ban A (Lý-Hóa-Vạn vật), ban B (Toán-Lý-Hóa), ban C (sinh ngữ, hoàn toàn có thể là Anh văn chính, Pháp văn phụ hoặc ngược lại) và ban D (cổ ngữ, gồm Hán văn và tiếng
Latin). Chọn học một trong hai ngành này đều phải học thêm một sinh ngữ Anh văn hoặc Pháp văn.
Về khoa cử, mỗi năm học phân thành hai học kỳ là đệ nhất lục cá nguyệt và đệ nhị lục cá nguyệt.Đối với trung học đệ nhất cấp, cuối mỗi học kỳ đều có một bài thi về chữ Hán, nhưng khi thi tốt nghiệp thì không còn. Nội dung bài thi xoay quanh việc phiên âm và dịch một số trong những câu chữ Hán đơn giản. Đối với đệ nhị cấp, những ai học ban Hán văn đều có một bài thi trong kỳ thi tú tài bán phần, là dịch từ Hán
văn ra Việt văn và dịch một bài khác từ Việt văn ra Hán văn. Đối với thi tú tài toàn phần, hình thức thi môn Hán văn cũng tương tự, nhưng ở mức độ khó hơn.
Theo quan niệm của tôi, việc học chữ Hán ở trung học đệ nhất cấp hoàn toàn có thể nói rằng là rất nhẹ nhàng.Ở bậc học này, quá trình học chữ Hán chỉ hướng tới nhận thức của người học về diễn đạt nghĩa của Hán tự. Tức chỉ học chữ rời (như nhân là người, quả đât là loài người, nhân tâm là lòng người) và học chữ chỉ để nhớ nghĩa, giúp người học hoàn toàn có thể hiểu đúng và dùng đúng.
Khi lên lớp đệ tứ, thầy hoàn toàn có thể cho học thêm một vài câu thơ giản dị, dễ hiểu hoặc học một vài câu châm ngôn, cách ngôn bằng chữ Hán đơn giản. Chẳng hạn câu Ẩm thủy tư nguyên (uống nước nhớ nguồn). Khi lên đến mức ban tú tài, việc học thời điểm hiện nay không riêng gì có vững về nghĩa mà còn phải thuộc mặt chữ. Đối với ban cổ ngữ, ngành Hán văn, việc học Hán văn đã ở một mức nâng cao nhất định. Người học khởi đầu tiếp cận những văn bản Hán văn thông qua những tác phẩm văn chương của Trung Quốc và Việt Nam. Đại khái việc dạy chữ Hán tại miền Nam trước năm 1975 là như vậy.
Sau năm 1975, chương trình phổ thông không hề môn Hán văn nữa. Khi còn là một Trưởng bộ môn Hán Nôm của Trường ĐHKHXH&NV, tôi và GS Huỳnh Như Phương đã tổ chức hội thảo chiến lược khoa học “Ngành đào tạo Hán Nôm: Thực trạng và giải pháp”, trong đó có kiến nghị về việc đưa chữ Hán vào dạy ở những trường phổ thông. Tuy nhiên, kiến nghị này sẽ không được trả lời.
Có một quá trình tất cả chúng ta phát động phong trào giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt theo cách hiểu hạn chế sử dụng từ Hán Việt. Chẳng hạn, thay vì tất cả chúng ta nói phi cơ trực thăng thì lại nói máy bay lên thẳng, hay thủy quân lục chiến lại gọi là lính thủy đánh bộ. Tuy nhiên cách giữ gìn sự trong sáng tiếng Việt này vẫn không thể “thoát khỏi” những yếu tố Hán Việt vốn đã thật đa dạng trong khối mạng lưới hệ thống tiếng Việt. Chẳng hạn, tất cả chúng ta sẽ nói nữ quân nhân hay bộ đội gái? Rõ ràng, chữ nữ bao hàm hai cách hiểu: chỉ những người dân phụ nữ chưa chồng hay đã có chồng, tức phụ nữ nói chung. Còn khi nói bộ độ gái, về mặt nghĩa, nó đã đưa ra cách hiểu số lượng giới hạn hơn và không đúng với thực tế.
Từ đó, hoàn toàn có thể thấy rằng, từ Hán Việt đã có lịch sử phát triển lâu lăm, nó không riêng gì có khắc phục được những hạn chế về nghĩa của tiếng Việt, mà còn biểu thị cho một di sản văn hóa độc đáo của dân tộc bản địa. Chính GS Hoàng Xuân Hãn từ rất sớm đã ý thức việc duy trì dạy chữ Hán khi thiết kế chương trình giáo dục.Bản thân ông là một trí thức Tây học và là ngọn cờ đầu trong phong trào truyền bá chữ quốc ngữ đầu thế kỷ trước, nhưng ông vẫn không quên vị trí vô cùng quan trọng của chữ Hán trong khối mạng lưới hệ thống quốc ngữ. Đó là ý thức về việc giữ gìn di sản văn hóa dân tộc bản địa của tiền nhân trong suốt hơn 10 thế kỷ trước.
Chúng ta đã có thuở nào gian rất dài trải qua nhiều triều đại quân chủ đều coi chữ Hán là quốc gia văn tự. Cho nên việc học chữ Hán cũng như học chữ của nước mình.Khi đưa chữ Hán vào trường phổ thông, tất cả chúng ta phải xây dựng một lớp giáo viên chuyên để dạy. Nguồn lực này hoàn toàn có thể lấy từ những cử nhân ngành Hán Nôm tại một số trong những trường đại học như Nhân Văn, Sư Phạm… Tuy nhiên, đội ngũ giảng dạy chuyên nghiệp này lúc bấy giờ vẫn còn hạn chế về số lượ
ng. Về thời gian ngắn, tất cả chúng ta hoàn toàn có thể tuyển dụng những cử nhân ngành Văn về trường phổ thông dạy chữ Hán. Các thầy cô này vừa dạy vừa tự nghiên cứu và phân tích để hoàn thiện kiến thức và kỹ năng cơ bản Hán văn. Nhưng về lâu dài, phương pháp này sẽ gây nhiều chưa ổn.
Về thuận lợi, tuy đội ngũ cử nhân Hán văn còn số lượng giới hạn nhưng họ đã được đào tạo chuyên nghiệp, nâng cao, hoàn toàn có thể đảm nhận tốt việc giảng dạy tại những trường phổ thông. Mỗi tuần tất cả chúng ta chỉ việc dạy một giờ chữ Hán để những em hiểu nghĩa mà vận dụng đúng là đã đạt được mục tiêu. Việc thêm một giờ chữ Hán này sẽ khiến tổng số tiết trong tuần dôi ra, nhưng người biên soạn chương trình hoàn toàn có thể linh động giảm số tiết của những môn khác, bù vào việc giảng dạy một giờ chữ Hán trong tuần. Tôi nhận định rằng điều này tất cả chúng ta hoàn toàn hoàn toàn có thể làm được.
*PGS.TS Đoàn Lê Giang (Trưởng khoa Văn học và Ngôn ngữ, Trường ĐHKHXH&NV ĐHQG-Hồ Chí Minh):
Dạy chữ Hán để giữ gìn tiếng Việt và văn hóa Việt
Chúng ta phải học chữ Hán vì hai nguyên do chính:
Thứ nhất, muốn hiểu sâu tiếng Việt, tất cả chúng ta nên phải biết gốc gác nó ra sao, tra cứu nó thế nào. Ví dụ: từ minh tâm, nghĩa là sáng lòng, vì chữ minh là sáng. Nhưng học trò thắc mắc thế u minh là gì, là sáng tối? Không, minh trong trường hợp nó lại là tối, u minh là sầm uất. Học trò lại hỏi: Thế đồng minh là cùng sáng? Không, đồng minh là cùng phe, vì nó xuất phát từ nghĩa: cùng hội thề, tức chữ minh ở đây là thề. Vậy làm thế nào để cô giáo trả lời học viên những thắc mắc ấy, làm thế nào cho học viên không hỏi cô mà cũng biết được.
Có hai cách: (1)Học âm Hán Việt, tự tra từ điển tiếng Việt. Đa số những người dân giỏi tiếng Việt lúc bấy giờ đều hình thành bằng con phố ấy. Nhưng thực ra họ cũng không thật tự tin vì từ ngữ thì vô bờ, sai đúng lẫn lộn. (2)Học chữ Hán để có ấn tượng là chữ Hán rất nhiều từ đồng âm, nhiều nghĩa rất khác nhau. Sau đó biết phương pháp tra từ điển. Từ điển chữ Hán có nhiều loại, rất phức tạp, phải học để có một chút ít vốn liếng mới tra được. Bằng cách này người ta hoàn toàn có thể tự tra cứu, tự học tiếng Việt suốt đời.
Thứ hai, học chữ Hán để tất cả chúng ta hiểu được văn hóa Việt Nam. Vì từ trước khi bỏ chữ Hán hoàn toàn vào đầu thế kỷ XX, toàn bộ di sản văn hóa Việt Nam được viết bằng chữ Hán và chữ Nôm (một thứ chữ được hình thành từ chữ Hán). Chúng ta học chữ Hán để hiểu sâu tiếng Việt, từ đó hoàn toàn có thể hiểu được vốn văn hóa Việt Nam. Văn hóa cổ dù đã có được dịch ra tiếng Việt, như những khu công trình xây dựng của Lê Quý Đôn ví dụ điển hình, nếu không còn vốn chữ Hán nhất định, đọc vẫn rất khó hiểu. Đọc Truyện Kiều, nếu biết chữ Hán, chữ Nôm thì mới hiểu thấu đáo cái hay của nó. Chúng ta nếu biết chút ít chữ Hán thì đến những di tích lịch sử văn hóa (đình chùa, miếu mạo), nhìn một tập thơ của Nguyễn Trãi, Nguyễn Du, tất cả chúng ta không thấy xa lạ, không thấy mình là “những đứa con thất cước của giống nòi” (chữ của Hoài Thanh).
Sâu xa hơn, tất cả chúng ta là người Việt Nam. Trong văn hóa tất cả chúng ta có một phần văn hóa Đông Á. Chúng ta coi trọng mái ấm gia đình, sống cần kiệm, đề cao đức liêm chính, hiếu kính, hiếu học... Tất cả điều ấy có xấu không, có nên bỏ không, và có bỏ được không? Tôi không nói phương Tây không còn điều ấy, đạo đức phương Tây được hình thành từ Thiên chúa giáo và văn hóa truyền thống của tớ, còn đạo đức tất cả chúng ta thì từ văn hóa bản địa và văn hóa Đông Á (Nho, Đạo thuộc về văn hóa Hán, Phật thì gốc Ấn Độ).
Những điều ấy được những bậc hiền triết phương Đông nói rất hay và từ rất sớm, những sách vỡ lòng chữ Hán rất lâu rồi vừa dạy chữ, vừa dạy người thông qua những sách đó rất thú vị và dễ nhớ. Vậy tất cả chúng ta có nên học một chút ít tinh hoa từ đó qua sách chữ Hán nhập môn không? Nếu tất cả chúng ta chỉ lo đuổi theo phương Tây và bằng lòng với ngôn từ chat, tin nhắn, với loại văn bản lổn nhổn tiếng Anh lẫn tiếng Việt thì rõ ràng đó là rủi ro tiềm ẩn tiềm ẩn cho việc trong sáng của tiếng Việt và mai một văn hóa truyền thống.
Học chữ Hán có dễ không? Tôi nhận định rằng dễ mà khó. Nếu học để trở thành học giả uyên thâm dịch được sách vở cổ thì rất khó, nhưng học để biết một số trong những chữ, để biết tra từ điển Hán Việt, từ đó hoàn toàn có thể tự học tiếng Việt suốt đời thì rất dễ. Vì người học chỉ học có hai kỹ năng: đọc, viết, mà không phải học kỹ năng nghe, nói. Đồng thời học chữ Hán như xem tranh, như học ghép hình rất dễ nhớ và thú vị. Tôi muốn tổ chức một nhóm biên soạn một cuốn Vui học chữ Hán để dạy cho học viên cấp 2 (như kiểu nhóm Phan Thị làm ở truyện tranh (manga) Thần đồng đất Việt, mỗi tập vài chữ). Trong thực tế học viên chuyên văn phổ thông năng khiếu thường niên đều học mấy chục tiết chữ Hán. Các em học rất thú vị và tiến bộ rõ rệt khi sử dụng từ Hán Việt và học văn học cổ xưa Việt Nam.
Về nguồn lực dạy chữ Hán, tôi cho rằngcác khoa ngữ văn ở Tp Hà Nội Thủ Đô, TP.Hồ Chí Minh, Huế đều có sinh viên Hán Nôm, học viên cao học Hán Nôm, và những sinh viên Văn học cũng khá được học hơn 100 tiết chữ Hán cơ sở và nâng cao. Các cử nhân này sẽ hoàn toàn có thể đảm nhiệm được việc dạy chữ Hán tại những trường phổ thông.
Dạy chữ Hán trong nhà trường có nhiều Lever rất khác nhau. Học sinh THCS học 1 tiết/ tuần trong môn Ngữ văn theo kiểu “Vui học chữ Hán” - chữ Hán bằng hình ảnh. Dạy thế này rất dễ, thầy cô có một chút ít vốn Hán Nôm đều dạy được. Nếu trường không còn thầy cô biết Hán Nôm thì bài ấy là tự chọn, thích thì tự học, không thì thôi. Lên THPT thì học viên chuyên ban KHXH hoàn toàn có thể tự chọn học sách chữ Hán cơ sở trong môn Ngữ văn. Sách này hoàn toàn có thể tự học vì nhìn chung môn chữ Hán đều hoàn toàn có thể thuận tiện và đơn giản tự học. Nếu học viên có hứng thú thì hoàn toàn có thể học tiếp lên chuyên ngành ở đại học. Có thể tưởng tượng môn chữ Hán như môn tiếng Latin của những trường tinh hoa ở Mỹ và châu Âu. Tôi muốn lưu ý rằng, học chữ Hán không ảnh hưởng gì đến tiếng Anh là ngoại ngữ bắt buộc hay những ngoại ngữ khác: Pháp, Nhật, Trung. Mỗi môn này theo tôi phải học từ 8-12 tiết/tuần.
*Nhà báo Dương Thành Truyền (Chủ tịch HĐQT NXB Trẻ):
Từ Hán Việt là… tiếng Việt
Hiện nay, trên sách báo, nhất là với những báo mạng vốn rất dễ dãi trong việc đưa tin và sử dụng từ ngữ, những sai sót và nhầm lẫn khi sử dụng từ Hán Việt là thuận tiện và đơn giản nhận thấy nhất. Nhưng, nhìn chung, hiện tượng kỳ lạ này là phổ biến trong xã hội. Người ta thường xuyên nhầm lẫn cứu cánh và cứu trợ, sát thủ và sát nhân, khuyến mại và khuyến mại, hôn nhân gia đình và hôn thú, vị hôn phu /vị hôn thê với hôn phu/hôn thê… Hay tất cả chúng ta thường “nói dư, viết lặp” kiểu: đường quốc lộ, tương hỗ update thêm, rõ ràng nhỏ, đặc trưng riêng, trong nội bộ, tối ưu nhất, rất là tối kỵ, công bố công khai minh bạch, hồi sinh trở lại...
Cứ thử làm một trắc nghiệm nhanh với những người dân thân trong gia đình và bạn bè xung quanh, tuổi dưới 40, tất cả chúng ta sẽ thấy rất rõ điều trên. Ngay những bạn sinh viên những ngành khoa học xã hội lúc bấy giờ (trừ những bạn học chuyên ngành Hán Nôm), khi ra trường về thao tác tại những tòa soạn, nhà xuất bản, những công ty sách… cũng không khá hơn bao nhiêu.
Nguyên nhân của thực trạng trên đã quá rõ: tất cả chúng ta có dạy bao nhiêu cho học viên về từ vựng Hán Việt đâu! Vì vậy, những bạn không những không dùng đúng, mà quan trọng hơn là không cảm, không sở hữu và nhận ra được cái hay, nét trẻ đẹp của tiếng Việt: Thế nào là một trí tuệ mẫn tiệp? Vì sao huân chương cao quý hơn huy chương? Cảm tử và quyết tử cho Tổ quốc quyết sinh: cách diễn đạt nào sâu sắc hơn?
Cần nhắc lại rằng từ Hán Việt là… tiếng Việt! Trong thực tế, tất cả chúng ta khó lòng nói và viết hoàn toàn thuần Việt trừ một số trong những câu rất là đơn giản. Trong Đảng, dùng rất nhiều từ Hán Việt: nghị quyết, chi ủy, chấp hành, nhiệt liệt, xấp xỉ, lập trường, tự chuyển hóa, tự diễn biến… Văn bản nhà nước tràn đầy từ Hán Việt: đề bạt, quy hoạch, chỉ định, chỉnh trang, phục dựng, phối phối hợp, lãnh chỉ đạo, văn bản pháp quy… Trong quân đội, những kiểu câu sau đây là rất là thông dụng: yêu cầu đồng chí chấp hành nghiêm chỉnh mệnh lệnh thủ trưởng, đề nghị tranh thủ thời gian vì tình hình khẩn trương lắm rồi…
Thuật ngữ những ngành khoa học từ triết học, toán học đến sinh học, ngữ học tuyệt đại đa số là khối mạng lưới hệ thống từ ngữ Hán Việt: khách thể, nội quan, biện chứng, phạm trù, tiên nghiệm tính, lượng giác, đạo hàm, tích phân, nghiệm số, hằng đẳng thức, biến dị, di truyền, đồng hóa, dị hóa, nhiễm sắc thể, hư từ, thực từ, tiếp vĩ ngữ, ngữ dụng học, quan hệ đối vị, quan hệ ngữ đoạn…
Mỗi ngày, tất cả chúng ta nghe-đọc-nói-viết với một số trong những lượng lớn từ Hán Việt, nhưng lại không hiểu chúng một cách thấu đáo, cặn kẽ. Chúng ta vẫn thường sử dụng theo cảm tính, bắt chước, nên không thể cảm nhận và diễn đạt một cách rõ ràng, sâu sắc được. Cần nhớ rằng, những dịch giả bậc thầy của tất cả chúng ta, đều là những người dân không riêng gì có giỏi tiếng Anh, tiếng Pháp, tiếng Nga, mà còn là một những người dân rất điêu luyện từ Hán Việt.
Chúng ta không mong mình làm dịch giả, nhưng nếu muốn nâng cao thực sự năng lực tiếng Việt, không thể không quan tâm học tập để nắm vững lớp từ vựng Hán Việt! Ấy là chưa nói đến việc thừa kế và phát triển những giá trị di sản văn hóa Hán Nôm mà cha ông ta để lại từ ngàn năm trước.
Đối với việc dạy chữ Hán cho học viên phổ thông, tôi nhận định rằng cần tập trung giảng dạy lớp từ vựng Hán Việt.Với khoảng chừng 1.500 đến 2.000 đơn vị Hán Việt thông dụng nhất, rải ra trong trong năm học, soạn thành giáo trình thú vị sinh động theo từng cấp học/lớp học, giúp những em nắm được, ví dụ điển hình chữ thụ có mấy chữ thụ với những nghĩa rất khác nhau ra sao, cổ trong cổ động rất khác với cổ trong cổ đông/Cp/cổ tức ở nơi nào, lúc nào ta dùng nhị, lưỡng, song…
Phương án này vừa khả thi vừa hữu dụng, vì với lượng từ ngữ này, xong tú tài, những bạn đã hoàn toàn có thể đọc được thơ Đường, thơ phú chữ Hán của cha ông (theo phiên âm Hán Việt), nói và viết đúng lớp từ Hán Việt phổ biến, cảm nhận tốt hơn những phương thức diễn đạt có yếu tố Hán Việt trong khoa học và nghệ thuật và thẩm mỹ. Và từ đó, cũng đó đó là góp thêm phần nâng cao năng lực tiếng Việt cho từng bạn trẻ tất cả chúng ta.
PHIÊN AN thực hiện
Tải thêm tài liệu liên quan đến nội dung bài viết Chữ hán tại sao có Chữ Hán Việt
Post a Comment