Review Đất không vê được là đất gì
Kinh Nghiệm về Đất không vê được là đất gì 2022
Bùi Ngọc Phương Anh đang tìm kiếm từ khóa Đất không vê được là đất gì được Update vào lúc : 2022-12-18 18:32:07 . Với phương châm chia sẻ Bí quyết về trong nội dung bài viết một cách Chi Tiết 2022. Nếu sau khi đọc tài liệu vẫn ko hiểu thì hoàn toàn có thể lại Comment ở cuối bài để Admin lý giải và hướng dẫn lại nha.Người ta nhờ vào tỷ lệ của những cấp hạt cơ giới trong đất mà đặt tên cho đất là: đất cát, đất thịt hoặc đất sét,... gọi là phân loại đất theo thành phần cơ giới.
Hiện nay trên thế giới có nhiều bảng phân loại đất theo thành phần cơ giới rất khác nhau, nhưng có 2 bảng phân loại phổ biến nhất đó là của Liên Xô (cũ) và của Liên Hiệp Quốc
(UN). Ngoài ra còn tồn tại bảng phân loại của Mỹ được trình bày trên một sơ đồ hình
tam giác đều.
7.4.1. Phân loại đất theo thành phần cơ giới của Liên Hiệp Quốc (UN)
Bảng 3. Phân loại đất theo thành phần cơ giới của Liên Hiệp Quốc (UN)
Loại đất Tỷ lệ những cấp hạt Cát (2 - 0,02mm) Limon (0,02 - 0,002) Sét (< 0,002) 1. Đất cát 85-100 0-5 0-15 2. Đất cát pha 55-85 0-45 0-15 3. Đất thịt pha cát 40-45 30-45 0-15 4. Đất thịt nhẹ 0-55 45-100 0-15 5. Đất thịt trung bình 55-85 0-30 15-25 6. Đất thịt nặng 30-55 20-45 15-25 7. Đất sét nhẹ 0-40 45-75 15-25 8. Đất sét pha cát 55-75 0-20 25-45 9. Đất sét pha thịt 0-30 45-75 25-45 10. Đất sét trung bình 10-55 0-45 25-45 11. Đất sét 0-55 0-55 45-65 12. Đất sét nặng 0-35 0-35 65-100
Bảng phân loại của Liên Hiệp Quốc được áp dụng cho tất cả nhiều chủng loại đất. Chính sự đơn giản
này nên nhiều nước hoàn toàn có thể thuận tiện và đơn giản ứng dụng.
Ví dụ: Một loại đất chứa 55% cát, 40% limon và 5% sét. Tra bảng ta mang tên là đất
cát pha (số 2).
7.4.2. Phân loại đất theo thành phần cơ giới của Liên Xô (cũ)
Dựa vào tỷ lệ 2 cấp hạt sét vật lývà cát vật lý và áp dụng rất khác nhau cho 3 nhóm đất ở Liên Xô là: đất podzôn, đất thảo nguyên đỏ vàng và đất mặn.
Bảng 4. Bảng phân loại đất theo thành phần cơ giới của Liên Xô (cũ) % Sét vật lý (< 0,01mm) % Cát vật lý ( 0,01mm) Tên đất Đất potzon Đất thảo nguyên đỏ vàng Đất mặn Đất potzon Đất thảo nguyên đỏ vàng Đất mặn Đất cát rời 0 - 5 0 - 5 0 - 5 100 - 95 100 - 95 100 - 95 Đất cát dính 5 - 10 5 - 10 5 - 10 95 - 90 95 - 90 95 - 90 Đất cát pha 10 - 20 10 - 20 10 - 15 90 - 80 90 - 80 90 - 85 Đát thịt nhẹ 20 - 30 20 - 30 15 - 20 80 - 70 80 - 70 85 - 80 Đất thịt trung bình 30 - 40 30 - 45 20 - 30 70 - 60 70 - 55 80 - 70 Đất thịt nặng 40 - 50 45 - 60 30 - 40 60 - 50 55 - 40 70 - 60 Đất sét nhẹ 50 - 65 60 - 75 40 - 50 50 - 35 40 - 25 60 - 50 Đất sét trung bình 65 - 80 75 - 85 50 - 65 35 - 20 25 - 15 50 - 35 Đất sét nặng > 80 > 85 > 65 < 20 < 25 < 35
Ở Việt Nam từ trước đến nay vẫn dùng bảng phân loại đất theo thành phần cơ
giới của Liên Xô với loại đất potzon, vì dễ sử dụng và cũng tương đối phù phù phù hợp với đất Việt Nam.
Ví dụ: đất có 68% cát vật lý, 32% sét vật lý, tra bảng ta gọi là đất thịt trung bình.
7.4.3. Phân loại đất theo thành phần cơ giới của Mỹ: Để cho tiện sử dụng người ta lập một sơ đồ hình tam giác đều, trên đó những phần diện tích s quy hoạnh tương ứng với
những tên đất đã được tính toán theo bảng phân loại.
Muốn xác định tên gọi của đất ta làm như sau: Trên những cạnh theo chiều tăng
dần của sét, limon, cát, lấy 3 điểm ứng với tỷ lệ % sét, bụi và cát. Từ 3 điểm kẻ lần lượt 3 đường thẳng song song với những cạnh cát, cạnh sét và cạnh limon. Điểm gặp
nhau của 3 đường đó ở miền nào ta mang tên gọi của đất ở đó.
Ví dụ: đất A có 15% sét + 25% limon + 60% cát; lần lượt kẻ 3 đường song song; 3 đường này gặp nhau tại điểm ở miền số 7. Ta mang tên đất là đất thị pha cát.
Chú thích: 1. Cát (Sand); 2. Cát pha thịt (Loamy - Sand); 3. Thịt pha cát
(Sandy - Loam); 4. Thịt (Loam); 5. Thịt pha limon (Silty - Loam); 6. Limon
(Silt); 7. Thịt pha sét và pha cát (Sandy Clay Loam); 8. Thịt pha sét và pha limon (Silty Clay Loam); 9. Thịt pha sét (Clay Loam); 10. Sét pha limon (Silty Clay); 11. Sét pha cát (Sandy Clay); 12. Sét (Clay).
Để xác định nhanh thành phần cơ giới đất ngoài đồng ruộng, người ta thường
áp dụng cách đơn giản sau đây (gọi là phương pháp "vê giun"):
Lấy một ít đất (nhặt sạch rễ cây) bỏ vào lòng bàn tay trái. Thêm nước từ từ vào, trộn đều bóp vụn đến mức độ hoàn toàn có thể nặn hình được. Chú ý sao cho lượng nước vừa
phải đất không khô rời nhưng cũng không dính bết vào lòng bàn tay). Vê thành hình
con giun có đường kính khoảng chừng 3 mm, rồi khoanh thành vòng tròn đường kính 3
cm. Nếu:
- Đất cát: không vê thành giun được và không nặn thành hình được, đất rời rạc.
- Đất pha cát: không vê thành giun được nhưng nặn thành hình nón được.
- Đất thịt nhẹ: vê thành hình giun được nhưng để vài phút sau thì bị rạn nứt thành từng đoạn.
- Đất thịt trung bình: vê thành hình giun được, nhưng nếu cuộn thành vòng tròn
(đường kính 3cm) thì bị đứt gãy. 100% limon 100% sét 90 10 40 50 30 20 60 Sét(%) 70 80 Limon(%) 100% cát Cát (%) 10 20 90 80 70 60 50 40 30 12 11 1 2 3 7 4 5 6 8 9 10 10 20 30 40 60 50 70 80 90
- Đất thịt nặng: vê thành hình giun được và cuộn thành vòng tròn đường kính
3cm không biến thành gãy, nhưng bị nứt rạn.
- Đất sét: vòng tròn vẫn mịn đẹp không hề nứt rạn gì.
7.5. Ý nghĩa của việc xác định thành phần cơ giới đất
Người ta ví 3 cấp hạt cơ giới: cát, limon và sét đã tạo nên “bộ xương” của đất. Vì thành phần cơ giới đất có ý nghĩa rất quan trọng đối với tính chất của đất. Cụ thể là:
- Tính chất vật lý của đất phụ thuộc phần lớn vào thành phần cơ giới của đất.
Thành phần cơ giới quyết định tỷ trọng, dung trọng, độ xốp, tính link, tính dính,
tính dẻo, tính đàn hồi, sức cản,...của đất. Anh hưởng đến tính thông khí, tính thấm nước và nhiệt dung của đất.
- Thành phần cơ giới ảnh hưởng đến hóa tính của đất như: sự tích lũy và phân giải mùn, kĩ năng hấp phụ, tính đệm, tính oxyhóa-khử và chính sách đáp ứng chất dinh dưỡng cho cây của đất.
- Thành phần cơ giới ảnh hưởng đến sự hoạt động và sinh hoạt giải trí của vi sinh vật đất, nên ảnh hưởng đến hoạt tính sinh học của đất.
Việc xác định thành phần cơ giới đất nhằm mục đích: sắp xếp cây trồng phù phù phù hợp với từng
loại đất và áp dụng những giải pháp kỹ thuật thích hợp trên từng chân đất rõ ràng.
7.6. Tính chất nhiều chủng loại đất có thành phần cơ giới rất khác nhau và giải pháp cải
tạo
7.6.1. Đất cát
Là loại đất trong đó tỷ lệ cấp hạt cát cao (cát vật lý > 80%, hoàn toàn có thể đạt tới 100%;
sét vật lý < 20%). Đất cát có những nhược điểm và ưu điểm như sau:
- Do những hạt đất có kích thước lớn nên tổng diện tích s quy hoạnh khe hở lớn, đặc biệt là thể
tích khe hở phi mao quản, nên nước dễ thấm xuống sâu và bốc hơi mạnh, đất dễ bị
khô hạn.
- Trong đất cát điều kiện oxy hóa tốt, Eh quá cao ( > 700mV), nên chất hữu cơ bị
khoáng hóa mạnh dẫn tới đất nghèo mùn.
- Đất cát dễ bị đốt nóng và cũng dễ mất nhiệt (nóng lên và nguội đi nhanh, tạo ra biên độ nhiệt trong đất lớn), bất lợi cho việc phát triển của cây trồng và vi sinh vật đất.
- Đất cát rời rạc, dễ cày bừa, đỡ tốn công làm đất, nhưng nếu mưa to hay ngập nước thì đất dễ lắng, bí chặt.
- Đất cát chứa ít keo, nhiều SiO2, nên nghèo dinh dưỡng, kĩ năng hấp phụ thấp,
giữ nước và giữ phân kém, tính đệm thấp. Vì vậy nếu bón nhiều phân tập trung vào một lúc thì cây không kịp sử dụng hết, một phần lớn bị rửa trôi, bị tiêu tốn lãng phí phân bón.
- Đất cát thích phù phù hợp với nhiều loại cây có củ như khoai lang, khoai tây, lạc,... Trong đất, rễ và củ thuận tiện và đơn giản vươn xa, vươn sâu mà không biến thành đất chèn ép. Các cây họ đậu cũng hoàn toàn có thể thích ứng ở đất cát. Một số vùng đất cát người ta còn trồng nhiều chủng loại dưa hấu, dưa lê hoặc những cây đặc chủng như thuốc lá,...
Biện pháp tái tạo: Thực tế sản xuất trên đất cát, muốn đạt năng suất cao chỉ có
kỹ thuật canh tác hợp lý như: không bón phân vô cơ tập trung một lần mà chia ra nhiều lần để bón; dùng giải pháp cày sâu dần để lật sét lên tầng mặt; bón nhiền
phân hữu cơ, nhưng khi bón phân hữu cơ phải vùi sâu để giảm sự ”đốt cháy”, nâng cao lượng sét và keo mùn, bằng những phương pháp như: Tưới nước phù sa, bón bùn ao, bón
phù sa, đất đỏ,...
7.6.2. Đất sét
Đất sét là loại đất trong đó cấp hạt sét chiếm tỷ lệ cao, ngược lại tỷ tệ cát thấp
(cát vật lý < 40%; sét vật lý > 60%).
Nếu đất sét không còn kết cấu hay kết cấu kém thì những ưu nhược điểm của nó hoàn toàn ngược lại với đất cát, rõ ràng là:
- Kích thước hạt nhỏ nên khe hở Một trong những hạt bé, dẫn tới thoát nước kém, dễ bị
úng, gây tác hại cho cây trồng cạn.
- Độ thoáng khí kém nên dễ bị glây hóa, rễ cây dễ bị thiếu không khí, tuy nhiên xác hữu cơ bị phân giải chậm, nên lượng chất hữu cơ được tích lũy nhiều hơn nữa.
- Đất giữ nhiều nước hơn nên chậm bị đốt nóng, nhưng cũng chậm bị nguội, điều
hòa nhiệt tốt.
- Đất chứa nhiều sét nên sức cản lớn, tính dính cao, gây cho việc làm đất trở ngại vất vả.
- Do nhiều hạt sét nên đất hoàn toàn có thể hấp phụ lớn, tính đệm cao, những chất ít bị
rửa trôi, tuy nhiên cây trồng khó lấy chất dinh dưỡng, vì đã bị đất giữ chặt.
- Độ ẩm cây héo cao, nên trong đất còn nhiều nước mà cây vẫn bị thiếu nước.
- Đất chứa nhiều hạt nhỏ nên lắng bùn chậm, nếu làm đất xong mà cấy ngay thì rễ lúa dễ bị “bó gốc” dẫn tới kĩ năng đẻ kém.
- Vì tỷ lệ cấp hạt sét cao nên đất sét chứa nhiều chất dinh dưỡng, kĩ năng cung
cấp được nhiều chất dinh dưỡng cho cây trồng.
Biện pháp tái tạo: Cần nâng cao độ thoáng khí cho đất bằng phương pháp: áp dụng biện
pháp cày ải, bón thêm đất cát, bón phân xanh, rơm, rạ, trấu, bón phân hữu cơ để tạo
kết cấu tốt cho đất.
7.6.3. Đất thịt
Đất thịt là loại đất có tỷ lệ những cấp hạt cũng như những tính chất lý hóa học nằm ở
mức trung gian giữa hai loại đất cát và đất sét. Nếu là đất thịt nhẹ thì tỷ lệ cát lớn, ngược lại đất thịt nặng tỷ lệ cát giảm, mà tỷ lệ sét tăng.
Nói chung đất thịt trung bình là tốt, vì có tỷ lệ của 3 cấp hạt cát, limon và sét
tương đương nhau, vừa có những đặc tính lý học, hóa học và sinh học phù hợp cho
nhiều loại cây trồng, vừa thuận tiện và đơn giản trong việc làm đất và chăm bón.
* * *
CHƯƠNG 8
KẾT CẤU ĐẤT
8.1. Khái niệm
Các hạt đơn lẻ của đất (những phần tử cơ giới đất) dính lại với nhau nhờ một nguyên do nào đó để thành hạt đất có kích thước to hơn, ta gọi đó là những hạt kết đất (còn gọi là đoàn lạp). Như vậy, hạt kết đất là vì 2 hay nhiều hạt đơn dính lại với nhau. Ta
gọi trạng thái đất có chứa những hạt kết là đất có kết cấu.
Tuy nhiên, nếu ở trạng thái hạt đơn rời rạc hoặc hạt kết có kích thước quá nhỏ
hoặc tạo thành từng tảng lớn thì đều ít có ý nghĩa về mặt nông học. Đối với cây
trồng, những hạt kết có kích thước từ 0,25 - 10mm và bền trong nước mới là hạt kết
tốt, trong đó những hạt có kích thước từ 1 - 3mm là nhóm bền trong nước nhất và có nhiều mùn, đạm, lân hơn hết.
Đất chứa nhiều những hạt kết có ý nghĩa về mặt nông học là đất có kết cấu tốt và
đất chứa nhiều hạt kết ít có ý nghĩa về mặt nông học là đất có kết cấu xấu. Kết cấu đất được coi như thể một yếu tố của độ phì nhiêu đất.
8.2. Các loại hạt kết đất
Căn cứ vào hình dạng, kích thước để phân biệt những hạt kết đất và mang tên gọi rất khác nhau. Theo Đakharop hoàn toàn có thể gộp thành 3 nhóm:
8.2.1. Nhóm hạt kết hình khối
- Hạt kết tảng: đường kính 20mm; hạt kết thể hiện kém.
- Hạt kết cục: đường kính 10 - 20mm; hạt kết thể hiện hơi kém.
- Hạt kết hạt: đường kính 5 - 10mm; hạt kết thể hiện rõ. - Hạt kết viên: đường kính 0,5 - 5mm; hạt kết thể hiện rất rõ.
8.2.2. Nhóm hạt kết hình trụ
- Trụ lớn: đường kính 30mm; hạt kết thể hiện kém.
- Trụ trung bình: đường kính 10 - 30mm; hạt kết thể hiện ở mức trung bình. - Trụ nhỏ: đường kính < 10mm; hạt kết thể hiện rõ.
8.2.3. Nhóm hạt kết hình tấm
- Tấm dày: có bề dày 5 mm - Tấm vừa: có bề dày 3 - 5mm - Tấm trung bình (vỉa): có bề dày 1 - 3mm - Tấm mỏng dính (phiến): có bề dày < 1mm.
Trong nhiều chủng loại kết cấu đất thì đất có kết cấu viên là tốt hơn hết.
Mỗi một loại đất thường có một hình thái kết cấu đặc trưng. Ngay trong cùng
một loại đất thì ở những tầng đất rất khác nhau trong phẫu diện cũng luôn có thể có kết cấu khác
nhau. Ví dụ: Đất phèn (chua mặn) thường có kết thông số kỹ thuật trụ; Đất mặn thường có
kết thông số kỹ thuật tấm; Đất sét thường có kết thông số kỹ thuật tảng; Đất có thành phần cơ giới
thịt nặng thường có kết cấu cục; Đất đỏ bazan, đất đỏ đá vôi, đất đồi núi nói chung thường có kết cấu viên, kết cấu hạt;...
Hạt kết đất được hình thành do một trong 3 cơ chế sau:
- Do sự ngưng tụ của keo đất. Hai hạt keo đất mang điện trái dấu hút nhau để tạo
nên hạt kết cấp 1. Những hạt kết cấp 1 chưa trung hòa về điện, chúng lại cặp đôi bạn trẻ với
nhau tạo ra hạt kết cấp 2, cứ như vậy đến khi trung hòa về điện thì sự tạo hạt kết
ngừng ở đó.
Những hạt kết được hình thành theo kiểu ngưng tụ này sẽ không bền trong nước.
- Do tác dụng “kết gắn” những hạt nhỏ thành hạt to hơn nhờ một số trong những yếu tố nào đó trong đất, như: Mùn, Ca, Fe, Al,...
- Do tác dụng của những giải pháp canh tác của con người.
8.3.2. Những yếu tạo kết cấu đất
- Hợp chất mùn: Hợp chất mùn là những keo hữu cơ đặc trưng trong đất, hoàn toàn có thể tạo thành màng bao bọc quanh những hạt đất, chúng hoàn toàn có thể gắn những hạt đất vô cơ
lại với nhau; Mùn tạo link với những nguyên tố khoáng trong đất như: những humat,
những fulvat, mùn - sét,...
- Keo sét: Theo cơ chế trung hòa về điện, bản thân những hạt sét hoàn toàn có thể tạo ra được
kết cấu và khi mất nước chúng cũng hoàn toàn có thể tạo ra kết cấu tảng do nứt nẻ. Khi trong đất có nhiều mùn thì sét sẽ tạo ra hạt kết viên rất tốt.
- Sắt và nhôm: Khi sắt 3 (Fe3+) và nhôm ở trạng thái kết phù phù hợp với sét và mùn sẽ
tạo ra phức hệ bền vững trong cả trong môi trường tự nhiên thiên nhiên chua. Bản thân sắt hòa tan (Fe2+) di tán đến khe hở Một trong những hạt kết, khi nước bị mất đã gắn những hạt đất lại in như “xi măng”. Đất đỏ vàng có nhiều sắt nhôm nên tạo cho đất có kết cấu tốt và
Tải thêm tài liệu liên quan đến nội dung bài viết Đất không vê được là đất gì
Post a Comment